Một người bạn vừa sinh đứa con thứ hai, cô ấy rất hào hứng chia sẻ niềm vui với tôi.
Trong khi trò chuyện, cô đã nói về những suy nghĩ của mình về việc nuôi dạy con cái:
“Con trai lớn học kém, tính tình rụt rè, tất cả là do trước đây cha quá nghiêm khắc khiến trẻ sợ hãi; còn tôi lại quá mềm mỏng, việc gì cũng để bọn trẻ làm nên bọn trẻ không hề sợ hãi.
Bây giờ có đứa con thứ hai, chúng tôi thay đổi chiến lược, tôi đóng vai người mẹ nghiêm khắc, cha bé sẽ đóng vai hiền từ, và kết quả không thể tốt được hơn.
Nghe bạn tôi nói xong tôi thấy hơi choáng váng.
Là một bà mẹ hai con, tôi đã gặp khó khăn và đã thấy nhiều bậc cha mẹ thảo luận:
Cái nào tốt hơn, sự kết hợp giữa một người mẹ yêu thương và một người cha nghiêm khắc, hay sự kết hợp giữa một người mẹ nghiêm khắc và một người cha yêu thương?
Sau khi nhìn thấy quan điểm của Giáo sư Li Meijin và kết hợp chúng với những kinh nghiệm trong quá khứ, tôi đột nhiên cảm thấy giác ngộ.
Theo cô, hình mẫu giáo dục tốt nhất trong xã hội hiện đại là một người mẹ nghiêm khắc và một người cha yêu thương.
Người mẹ phải nghiêm khắc, nếu đứa trẻ quá gần gũi với mẹ, đứa trẻ sẽ dễ trở nên buông thả và ngang ngược, nó sẽ không gây rắc rối với ai ngoài người mẹ yêu thương của mình. Vì vậy, mẹ nên quyết đoán và thẳng thắn.
Người cha phải hiền từ hơn, bởi người cha có quyền lực sẽ cho con cái cảm giác vững chắc, an toàn, khi cảm thấy an toàn, chúng sẽ dễ dàng chấp nhận lý lẽ của người cha.
Trong xã hội truyền thống, mẹ là biểu tượng của sự dịu dàng, yêu thương. Mang thai 9 tháng 10 ngày, khi sinh con, dù dây rốn nối mẹ và con đã bị cắt nhưng cũng không thể chia cắt được những tình cảm sâu sắc giữa hai người.
Nhờ đó, các bà mẹ tự nhiên gần gũi con cái hơn, chiều chuộng con một cách vô thức và không thể chịu nổi bất kỳ hình phạt khắc nghiệt nào đối với con mình.
Nhưng thông thường, tình yêu của người mẹ quá vẹn toàn quá sâu sẽ tiềm ẩn những mối nguy hiểm cho sự trưởng thành của con.
Hoặc đứa trẻ phụ thuộc vào sự giúp đỡ của mẹ trong mọi việc và mất khả năng tự chăm sóc bản thân, hoặc đứa trẻ quen với việc có được mọi thứ mình muốn và trở nên kiêu ngạo, độc đoán.
Tôi đã thấy một câu chuyện như vậy.
Ở Trường Xuân, Cát Lâm, một cô gái tuổi teen đã xin mẹ tiền tiêu vặt, khi mẹ không đưa, cô con gái đã tức giận và đánh mẹ trên đường phố.
Trên thực tế, người mẹ có thể ngăn chặn hành vi vô lý của con gái bằng cách la mắng hoặc đơn giản là bỏ đi, nhưng bà vẫn bất động và để con gái đánh, mắng như thể mình là người làm sai chứ không phải con gái.
Lúc đó, điều tôi nhìn thấy không phải là sự “bao dung” của người mẹ mà là sự “nuông chiều, dung túng” đối với con gái.
Chính sự thỏa mãn không đáy của con gái và sự nhượng bộ không đáy của bà mẹ đã khiến con gái bà kiêu ngạo không coi ai ra gì và đánh mất nền giáo dục cơ bản nhất.
Kohut, bậc thầy về tâm lý học, từng nói: Tình mẫu tử tốt đẹp là sự cương quyết không thù địch.
Một người mẹ nghiêm khắc và dũng cảm quả quyết hơn có thể giúp con hiểu được tầm quan trọng của các quy tắc trong cuộc sống hàng ngày và hiểu được trách nhiệm của mình.
Ví dụ, khi dạy kèm bài tập về nhà, một người mẹ yêu thương có thể bằng lòng với sự trì hoãn của con mình, trong khi một người mẹ nghiêm khắc sẽ yêu cầu con mình nâng cao hiệu quả và hoàn thành mọi việc trong ngày hôm đó.
Khi tiếp xúc với người khác, một người mẹ yêu thương có thể cho phép con mình làm bất cứ điều gì chúng muốn, trong khi một người mẹ nghiêm khắc sẽ nhắc nhở con mình phải trung thực và thân thiện, khoan dung với người khác và nghiêm khắc với chính mình…
Chỉ bằng cách nghiêm khắc hơn, trẻ mới biết được điểm mấu chốt trong cách cư xử, cảm thấy tôn trọng hơn, cư xử có trách nhiệm hơn và hướng tới tính kỷ luật tự giác và trưởng thành.
Khi nói đến cha, nhiều người dùng những từ như “uy nghiêm”, “lạnh lùng hà khắc”, “thông thạo”, ít biểu cảm dịu dàng..
Ngô Tông Hiến từng nói rằng anh có một người cha vô cùng nghiêm khắc.
Cha mẹ anh lần nào cũng dùng hình phạt, điều này khiến anh vô số lần nghi ngờ rằng “anh không phải là con ruột của cha mình”, nếu không, làm sao cha anh có thể cam lòng đối đãi với anh như vậy?
Dù sau này đã trở thành ông hoàng Gameshow nhưng anh vẫn không thể xóa bỏ được cái bóng tâm lý mà cha mình để lại, anh mắc chứng trầm cảm và rối loạn tâm lý, đến nay đã qua 40 năm.
Ngược lại, làm con của Vương Tăng Kỳ mang lại nhiều may mắn và ấm áp hơn.
Vương Tăng Kỳ cực kỳ thành đạt trong văn học, lại là một người đàng hoàng và cao thượng, vốn tưởng rằng khi trở về nhà, sẽ khó tránh khỏi sắc mặt tự cao tự đại.
Sự thật hoàn toàn ngược lại. Người vợ gọi Vương Tăng Kỳ là “Ông già”, ba đứa con và cháu gái của ông cũng gọi ông là “Ông già”, họ không bao giờ sợ bị mắng vì điều đó.
Trong lòng những đứa trẻ, Vương Tăng Kỳ chính là một “người cha yêu thương” điển hình, mỗi lần nói về ông, giọng điệu đều tràn đầy sự biết ơn, cảm kích và hạnh phúc.
Cô con gái nhỏ Vương Triêu không vội vàng kết hôn, mẹ cô rất lo lắng nhưng cha cô Vương Tăng Kỳ lại chọn cách tôn trọng cách làm của con gái mình.
Khi đối mặt với trẻ, Vương Tăng Kỳ rất nhân hậu và bao dung, không giơ tay chỉ để chinh phục bằng sức mạnh, cũng không cao giọng chỉ để trấn áp chúng bằng những tiếng gầm.
Những gì ông làm chính là khiêm tốn, để sĩ diện và sự kiêu ngạo xuống dưới, mà dành cho các con sự tôn trọng, thấu hiểu và ủng hộ đầy đủ, đồng thời để chúng cảm nhận được tình yêu thương sâu sắc và sự hỗ trợ dịu dàng của cha mình.
Một người cha yêu thương, đầy quyền lực hiền từ sẽ khiến các con sẵn sàng xích lại gần hơn, rộng mở trái tim và thể hiện con người thật nhất của mình.
Đối với cậu bé, một người cha yêu thương sẽ hiểu được cảm xúc của cậu, định hướng cho cậu trưởng thành, cho cậu biết cách thể hiện bản thân và hiểu rõ hơn ý nghĩa thực sự của hạnh phúc.
Đối với con gái, một người cha yêu thương sẽ hiểu cảm xúc của con và ủng hộ những quyết định của con, giúp con sống một cuộc sống rộng lớn, thú vị hơn.
Tất nhiên, hoàn cảnh cụ thể của mỗi gia đình là khác nhau nên phương pháp giáo dục họ lựa chọn cũng khác nhau.
Dù bạn tuân theo nguyên tắc “mẹ nghiêm khắc, cha yêu thương” hay thích sự kết hợp giữa “mẹ yêu thương và cha nghiêm khắc” thì bạn đều phải phân tích và đưa ra quyết định dựa trên tình hình thực tế.
Astrid Lindgren, một bậc thầy trong văn học thiếu nhi, đã nói:
Đúng là trẻ em cần quản giáo và chỉ bảo, nhưng nếu chúng luôn bị quản giáo và chỉ bảo trong mọi việc, thì chúng sẽ khó có thể học được tính tự chủ và tự định hướng.
Khi đặt ra nội quy cho trẻ, nếu cha mẹ chỉ ép buộc và trẻ phải tuân thủ vô điều kiện, thì trẻ sẽ có cảm giác không được tôn trọng và sinh ra tâm lý nổi loạn.
Cách tiếp cận tốt hơn là cho trẻ tham gia, giao tiếp cởi mở và trung thực với cả gia đình, cùng nhau đưa ra các phần thưởng và hình phạt. Cha mẹ nên làm gương và thực hiện nghiêm túc nội quy đã được đặt ra.
Mục tiêu cuối cùng của giáo dục là tạo ra một môi trường phát triển tốt hơn cho trẻ em, để trẻ cảm nhận được tình yêu thương, sự ủng hộ của cha mẹ và không quên những khuôn phép và quyền uy.
Chúc mỗi gia đình có thể tìm được mô hình giáo dục phù hợp nhất và mang đến cho con em mình một nền giáo dục phù hợp hơn.
Khi một gia đình có tình yêu thương, có quy tắc và có sự quan tâm, con cái có thể tắm dưới ánh nắng ấm áp, trưởng thành và có một tương lai đầy hứa hẹn.
Kỳ Mai biên dịch
Vương Hòa – aboluowang
Xem thêm
Vạn Điều Hay