Đọc to cho trẻ nghe giúp phát triển kỹ năng ngôn ngữ của trẻ và chuẩn bị cho trẻ thành công ở trường. (Oscar Wong/Getty)
Đọc to cho trẻ nghe có vô số lợi ích. Ví dụ, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những đứa trẻ được tiếp xúc với việc đọc sách trước khi đi học mẫu giáo có học tập tốt trong giáo dục chính quy sau này.
Một trong những lý do cho điều này là chúng sẽ đến trường với vốn từ vựng rộng hơn, điều này sẽ cho phép chúng tiếp thu nhiều hơn những gì giáo viên nói. Những đứa trẻ có kỹ năng ngôn ngữ được phát triển dễ dàng thường nhờ được đọc cho nghe cũng như tự học cách đọc. Kỹ năng đọc của chúng càng tốt, chúng càng có nhiều khả năng tốt nghiệp trung học.
Đọc thành tiếng cũng có thể giúp trẻ cải thiện và duy trì khả năng chú ý tốt hơn. Bản thân việc đọc lớn cũng là một cách tiếp cận sách, truyền cảm hứng cho trẻ tự đọc và nuôi dưỡng tình yêu sách cả đời. Nếu trẻ em (ở mọi lứa tuổi) không thấy cha mẹ dành thời gian để đọc sách cho mình hoặc cùng trẻ, thì có lẽ chúng cũng sẽ không coi trọng việc đọc sách. Nói từ kinh nghiệm của bản thân, tôi đã đánh giá cao sách và cảm nhận được nhịp điệu cũng như vẻ đẹp của ngôn ngữ bằng cách cho trẻ nghe đọc sách bên cạnh việc tự đọc chúng.
Ngoài những lợi ích phát triển thuần túy này, chúng ta có thể ghi nhận nhiều lợi ích khác của việc đọc to. Văn học thiếu nhi hay dạy những bài học đạo đức bằng các tình huống xung đột kịch tính giữa thiện và ác và hậu quả của những lựa chọn sai lầm. Trẻ em muốn biết ai là người tốt và ai là kẻ xấu và điều gì tạo nên sự khác biệt, và những câu chuyện giúp chúng hiểu điều này.
Như J.R.R. Tolkien đã viết về trẻ em: “Hầu hết [ngoài việc đặt câu hỏi ‘Có đúng không?’] chúng thường hỏi tôi: ‘Anh ấy có tốt không? Anh ta có độc ác không?’ Tức là, trẻ em quan tâm nhiều hơn đến việc làm rõ ràng Bên đúng và Bên sai. Vì đó là một câu hỏi không kém phần quan trọng trong tác phẩm văn học về lịch sử và Thần Tiên.”
Trẻ em sẽ phát triển ý thức đạo đức một phần thông qua các câu chuyện trên.
Văn học hay cũng mở ra những thế giới mới cho trẻ em khám phá và giúp chúng tiếp xúc gần gũi hơn với thế giới này. Những cuốn sách tuyệt vời mang đến cảm xúc kỳ diệu, đó là chìa khóa cho cảm hứng tất cả việc học sau này và cho một cuộc sống con người sung túc, thăng hoa. Cuối cùng quan trọng nhất là việc cùng đọc sách mang đến cơ hội để cha mẹ và con cái gắn kết với nhau hơn.
Dưới đây là năm bộ sách kinh điển dành cho trẻ em sẽ cho bạn được tận hưởng nhiều thành quả của việc đọc to như đã nêu ở trên.
Sách của Beatrix Potter
Helen Beatrix Potter là một họa sĩ minh họa, nhà tự nhiên học và nhà văn vào đầu thế kỷ 20. Loạt sách dành cho trẻ em của cô ấy về các loài động vật được nhân hóa rất tuyệt vời và đã trở thành một tác phẩm kinh điển. Các nhân vật của cô ấy mang cá tính riêng, chẳng hạn như Peter Rabbit và Tom Kitten, sinh động như chúng đang nhảy múa trên các trang sách vì hình minh họa của cô ấy rất thú vị, trong các chiến tích của họ thường sẽ được dạy những bài học quan trọng. Những đứa trẻ động vật nghịch ngợm thường phải trả giá cho các hành vi sai trái của chúng.
Sách thiếu nhi phải hấp dẫn và trang nhã cả về ngôn từ và nghệ thuật để hình thành trí nhớ và trí tưởng tượng của trẻ theo tiêu chuẩn cái thiện mỹ, và bộ truyện của Beatrix Potter chắc chắn đáp ứng được yêu cầu này. Những cuốn sách này sẽ giúp khắc sâu sự tôn trọng yêu thương động vật và thiên nhiên cũng như mang lại cảm xúc duyên dáng và hài hoà cân đối. Ngay cả văn học dành cho trẻ em thông điệp cũng cần phải cao quý hướng thượng và ngay cả về hình thức cũng phải như thế. Chúng ta sẽ làm hại trẻ em nếu chúng ta nghĩ rằng chúng không có khả năng truyền được cảm hứng và làm hạn chế trẻ tiếp thu, bởi chúng đều là điều tốt, điều chân thật và điều đẹp đẽ.
Những cuốn sách này phù hợp với lứa tuổi từ 2 đến 6. Tôi nghĩ chúng là những câu chuyện hay nên đọc trước khi đi ngủ, chị gái tôi thường yêu cầu bố tôi đọc “Câu chuyện về một chú thỏ hung dữ” mỗi tối trước khi đi ngủ trong nhiều năm khi chị ấy còn nhỏ. Với 23 tựa gốc trong sê-ri (và nếu con bạn thích lặp lại một số tựa nhất định như em gái tôi đã làm), bạn sẽ mất nhiều thời gian để đọc hết.
‘Winnie the Pooh’ của A.A. Milne
Không có danh sách sách dành cho trẻ em nào hoàn chỉnh nếu không có “Winnie-the-Pooh” yêu quý của A.A.Milne. Những câu chuyện về một cậu bé và những con thú nhồi bông và những người bạn đồng hành trong rừng, chẳng hạn như Winnie-the-Pooh (gấu), Piglet (lợn) và Eeyore (lừa), tạo nên một thế giới đầy thú vị cho trẻ nhỏ khám phá. Nhiều câu chuyện rất vui nhộn, ngay cả với người lớn, mặc dù cũng có sự ngây thơ và dễ bị tổn thương nhất định – mà tôi suýt nữa đã nói là “u sầu” – đối với những câu chuyện khiến chúng cảm động và nó không chỉ là một sự giải trí truyện tranh hài hước đơn thuần.
Các hình minh họa phải là của Ernest Shepard. Giống như hình minh họa của Potter, chúng đơn giản, tự nhiên và yêu kiều, mang lại sức sống cho những câu chuyện đến mức khó có thể hình dung ra ngôn từ nếu không có hình ảnh. Những cuốn sách này sẽ thu hút trẻ em từ 3 đến 7 tuổi và có thể lớn hơn nhiều. Giúp trẻ bỏ qua (hoặc hoãn) chương trình truyền hình và ngồi đọc nhẫn nại đọc những cuốn sách nguyên bản.
Sách ‘Ngôi nhà nhỏ’ của Laura Ingalls Wilder
Phần lớn là tự truyện, những cuốn sách này kể câu chuyện về Laura Ingalls khi cô lớn lên như một người định cư đầu tiên. Trẻ em sẽ thích thú với nhiều cuộc phiêu lưu trong suốt thời thơ ấu và tuổi trưởng thành của Laura ở biên giới nước Mỹ. Đặc biệt hấp dẫn là các chi tiết về việc ở nhà và cuộc sống hàng ngày trong thời đại tiên phong: săn bắn, làm vườn, khai thác cây, lấy mật, hun khói thịt, sống sót qua cơn sốt, sinh con, chơi đàn, v.v.
Các cuốn sách đáng chú ý vì chúng chú tâm đến chi tiết của các hoạt động hàng ngày này, điều này mang lại sự sinh động cho chúng và biến bộ truyện thành cửa sổ nhìn vào lịch sử, lối sống giản dị và những thành tựu của tổ tiên chúng ta. Dấu hiệu của một cuốn sách hay dành cho trẻ em là nó thu hút được sự quan tâm và chú ý của người lớn cũng như trẻ em, và những cuốn Ngôi nhà nhỏ đáp ứng tiêu chí đó – Tôi giới thiệu những cuốn sách này cho độc giả từ 6 tuổi trở lên.
‘Biên niên sử Prydain’ của Lloyd Alexander
Lấy cảm hứng từ thần thoại và văn hóa dân gian xứ Wales, “The Chronicles of Prydain” lấy bối cảnh ở vương quốc ma thuật Prydain, được cai trị bởi một vị quốc vương tối cao và có nhiều tiểu vương quốc, dân tộc và sinh vật khác nhau. Ở phần đầu của cuốn tiểu thuyết đầu tiên là những câu chuyện kể về Pig-Keeper Taran, người đã quên mất nhiệm vụ của mình (một con lợn ma thuật), “The Book of Three”, cuốn sách bắt đầu một loạt các cuộc phiêu lưu liên quan đến một nàng công chúa hoạt bát, một người hát rong ngốc nghếch, một phù thủy, bắt cóc, bùa chú, người khổng lồ, người lùn, chiến binh bất tử và cuối cùng là số phận của một vương quốc.
Đây là bộ phim mang tính giả tưởng cao và rất dễ tiếp cận đối với trẻ em và thanh thiếu niên, khoảng từ 7 đến 14 tuổi. Các chủ đề truyền thống về lòng dũng cảm, danh dự và tình yêu nó xuyên suốt bộ truyện.
‘Biên niên sử Narnia’ của C.S. Lewis
Tôi nghĩ truyện cổ tích rất quan trọng đối với độc giả ở mọi lứa tuổi, nhưng đặc biệt là đối với trẻ em. Đó là lý do tại sao hai mục cuối cùng trong danh sách của tôi đều là những bộ truyện giả tưởng. Đặc biệt hấp dẫn trí tưởng tượng khao khát của trẻ em đồng thời đánh thức chúng trước cảm giác kinh ngạc và sợ hãi, hy vọng rằng điều này cũng sẽ biến thành trải nghiệm của chúng về thế giới thực.
Truyện cổ tích đặc biệt mô tả chân thực trong việc thể hiện và cuộc chiến không ngừng nghỉ của thiện và ác, hướng chúng ta tới những điều thực tế và những khó khăn phải vượt qua trong thế giới thực. Câu chuyện giả tưởng đầy bí ẩn khiến bạn khơi dậy sâu sắc niềm khao khát tìm kiếm những điều cao thượng của cuộc sống.
Rất ít bộ truyện làm được điều này tốt hơn “Biên niên sử Narnia” của C.S. Lewis. Bộ bảy tiểu thuyết này kể về chuyến du hành của một nhóm trẻ em người Anh giữa thế giới của chúng ta và xứ sở thần tiên Narnia. Những đứa trẻ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của lịch sử Narnia, từ khi thành lập cho đến ngày tận thế và cứu nó khỏi những tên bạo chúa đang tìm cách chiếm lấy nó. Narnia là nơi của những con vật biết nói, những con thú thần thoại, phù thủy, những lời nguyền, vua của nó là một con sư tử tên Aslan, vừa nguy hiểm vừa hiền lành, mạnh mẽ và tốt bụng.
Những cuốn sách không chỉ kể những câu chuyện ly kỳ với nhiều trận chiến và sự tích anh hùng, mà còn đề cập đến những chủ đề đạo đức sâu sắc và đôi khi đạt đến tầm nhìn rộng mở chiếu ánh sáng vào thế giới và lịch sử của chính chúng ta, giống như ánh sáng mặt trời phản chiếu trên gương. Loạt bài này được khuyến nghị cho lứa tuổi từ 6 trở lên.
Tất nhiên, có vô số tác phẩm kinh điển khác của văn học thiếu nhi. Đây chỉ là một sự khởi đầu. Nhưng tôi hy vọng những tác phẩm được liệt kê ở đây có thể mang lại nhiều giờ vui vẻ và lành mạnh cho gia đình vì chúng rất phù hợp để được đọc lớn tiếng.
Walker Larson – Epoch Times
Nguyên Thơ biên dịch
NTD Việt Nam