Bí ẩn ngàn năm được giải mã

Phương pháp xây dựng kim tự tháp là bí ẩn chờ được giải mã trong hàng ngàn năm qua. Đã có nhiều giả thiết về phương pháp xây dựng kim tự tháp được nhiều nhà khoa học đưa ra. Mời bạn cùng tìm hiểu kim tự tháp được xây dựng như thế nào trong bài viết dưới đây.

Các nhà khảo cổ học vẫn đang không ngừng nghiên cứu và khám phá về phương pháp xây dựng những công trình kim tự tháp kỳ vĩ. Trong thời kỳ cổ xưa, không có sự hỗ trợ của các thiết bị tiên tiến hiện đại; máy móc… con người đã làm cách nào để xây dựng nên kim tự tháp? Vật liệu xây dựng (là những khối đá) được vận chuyển từ đâu; và được vận chuyển bằng cách nào? Các khối đá ấy được ghép chồng lên nhau; hay được “dính” bởi chất liệu gì?…

1. Phương pháp xây dựng kim tự tháp

Kim tự tháp Ai Cập được xem là một trong những kỳ quan vĩ đại nhất của nhân loại. Rất nhiều giả thiết được đưa ra về phương pháp xây dựng kim tự tháp. Có ý kiến cho rằng kim tự tháp được người Ai Cập cổ đại xây dựng nhờ sở hữu một công nghệ huyền bí nào đó. Lại có ý kiến cho rằng các kim tự tháp là do người ngoài hành tinh; hay các sinh vật ngoài vũ trụ xây nên.

1.1. Sự phát triển của kỹ thuật xây kim tự tháp

Theo nhiều nghiên cứu, các kỹ thuật được sử dụng để xây dựng các kim tự tháp Giza được phát triển trong khoảng thời gian hàng thế kỷ. Cách xây dựng kim tự tháp khác nhau trong các triều đại.

Những ngôi mộ Mastaba

Theo nghiên cứu của nhà khảo cổ học Flinders Petrie, kim tự tháp có nguồn gốc từ những ngôi mộ “Mastaba”. Những ngôi mộ này có hình chữ nhật đơn giản; được xây dựng ở Ai Cập hơn 5.000 năm trước. Đây là nơi chôn cất những nhân vật hoàng gia và các quý tộc từ thời Sơ triều đại đến thời kỳ Cổ Vương quốc.

Một lăng mộ Mastaba nằm trong quần thể kim tự tháp Giza ở Ai Cập. (Ảnh: Wikimedia Commons/ CC BY-SA 4.0)

Kim tự tháp bậc thang

Một bước tiến lớn đã được thực hiện dưới triều đại của pharaoh Djoser; triều đại bắt đầu vào khoảng năm 2630 Trước Công nguyên. Ngôi mộ mastaba của ông tại Saqqara khởi đầu là một ngôi mộ hình chữ nhật đơn giản; sau đó được xây dựng thành một kim tự tháp bậc thang sáu tầng với các đường hầm và phòng dưới lòng đất.

Kim tự tháp ‘cong’

Thêm một bước tiến nhảy vọt khác nữa trong kỹ thuật xây dựng kim tự tháp được phát triển dưới triều đại của pharaoh Snefru. Thời đại trị vì của ông bắt đầu vào khoảng năm 2575 Trước Công nguyên. Pharaoh Snefru là vị vua đã xây dựng ít nhất ba kim tự tháp.

Theo kết quả nghiên cứu, các kiến trúc sư của ông đã không xây dựng các kim tự tháp bậc thang mà phát triển các phương pháp mới để thiết kế các kim tự tháp thật sự, có bề mặt nhẵn.

Có vẻ như các kiến trúc sư của ông đã gặp rắc rối. Một trong những kim tự tháp mà pharaoh Snefru xây dựng tại địa điểm Dahshur ngày nay được gọi là “kim tự tháp cong”. Đây là kim tự tháp có góc/cạnh uốn cong; khiến cho cấu trúc vẻ ngoài của kim tự tháp có hình dạng uốn cong. Các học giả thường coi góc cong này là kết quả của lỗi thiết kế.

Kim tự tháp “cong”. (Ảnh: Pixabay)

Kim tự tháp đỏ

Các kiến trúc sư của pharaoh Snefru đã sửa chữa “lỗ hổng” thiết kế trên bằng việc xây dựng kim tự tháp thứ hai tại Dahshur. Kim tự tháp này ngày nay được gọi là “kim tự tháp đỏ”; được đặt tên theo màu sắc của đá dùng để xây dựng kim tự tháp. Đây là kim tự tháp được thiết kế và xây dựng với góc/cạnh không đổi; khiến nó trở thành một kim tự tháp thực sự.

Kim tự tháp đỏ tại Dahshur. (Ảnh: Orientalizing/Flickr/CC BY-NC-ND 2.0)

Đại kim tự tháp

Con trai của pharaoh Snefru là Khufu đã học hỏi những bài học từ cha mình; và các bậc tiền bối để xây dựng “Đại kim tự tháp Giza” (Great Pyramid); kim tự tháp lớn nhất thế giới.

Kim tự tháp Giza đã gây kinh ngạc với các nhà khoa học bởi rất nhiều chi tiết về trình độ thiết kế và thi công. Đó là sự kết hợp của rất nhiều lĩnh vực như: thiên văn học; vật lý học; toán học; địa lý, kiến trúc…

1.2. Ai phụ trách việc quy hoạch các kim tự tháp?

Theo nghiên cứu, các vị vua Ai Cập bổ nhiệm một quan chức cấp cao để thực hiện giám sát việc xây dựng các kim tự tháp.

Theo thông tin được nhà khảo cổ học Pierre Tallet và Gregory Marouard đăng trên tạp chí Khảo cổ học Cận Đông, năm 2010, một nhóm các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra hiện vật giấy cói có niên đại từ thời vua Khufu tại địa điểm là Wadi al-Jarf trên Biển Đỏ. Nội dung được ghi trên giấy cói này tiết lộ, vào năm thứ 27 của triều đại vua Khufu, anh trai cùng cha khác mẹ của ngài – Ankhaf – là tể tướng (quan chức cao nhất phục vụ nhà vua ở Ai Cập cổ đại); và là “người đứng đầu trông coi mọi công việc của nhà vua”.

Trong khi nội dung lưu ở giấy cói ghi rằng Ankhaf phụ trách các công việc trong suốt năm thứ 27 của pharaoh Khufu thì nhiều học giả lại tin rằng có thể có một người khác phụ trách việc xây dựng kim tự tháp trong giai đoạn đầu của triều đại Khufu. Đó có thể là tể tướng Hemiunu.

Các nhà nghiên cứu đang tiếp tục làm việc để hiểu được việc quy hoạch phức tạp liên quan đến xây dựng kim tự tháp. Việc quy hoạch này là công việc yêu cầu phải xây dựng không chỉ các kim tự tháp; mà còn cả các ngôi đền; hố thuyền; và nghĩa trang nằm gần các cấu trúc kim tự tháp khổng lồ.

Xây dựng kim tự tháp cùng rất nhiều các công trình kiến trúc khác liền kề. (Ảnh: Pixabay)

2. Phương pháp xây dựng kim tự tháp Giza

Đại kim tự tháp Giza là công trình kiến trúc cổ xưa nhất; và duy nhất còn tồn tại trong số bảy kỳ quan của thế giới cổ đại. Công trình được xây dựng trong khoảng thời gian từ năm 2580 – 2560 Trước Công nguyên; trong thời kỳ đồ đồng.

Khi mới hoàn thành, kim tự tháp Giza có chiều cao là 146,5 m; hiện nay cao 138,8 m.

Đã có nhiều giả thiết về phương pháp xây dựng kim tự tháp Giza. Trong đó, giả thiết phổ biến nhất là người Ai Cập cổ đại đã dùng nô lệ; và nhiều kỹ thuật khác nhau để xây dựng nên kim tự tháp này. Giả thiết khác thì cho rằng kim tự tháp Giza được xây dựng bởi người ngoài hành tinh nhờ những công nghệ tiên tiến của họ. Cũng có giả thiết đưa ra “dấu ấn” của các vị Thần đã xây dựng nên kim tự tháp Giza.

Theo Live Science, nhiều nhà khoa học đã thực hiện nhiều nghiên cứu liên quan đến kim tự tháp Giza; trong đó có nghiên cứu về một thị trấn được xây dựng gần kim tự tháp Menkaure; có nghiên cứu cho thấy nước có thể khiến các khối đá di chuyển dễ dàng hơn như thế nào; có nghiên cứu về một hiện vật là giấy cói được tìm thấy ở Biển Đỏ… Những khám phá này cho phép các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về cách kim tự tháp Giza được xây dựng.

Phương pháp xây dựng kim tự tháp Giza. (Ảnh: Pixabay)

2.1. Vật liệu xây dựng kim tự tháp

Đại kim tự tháp Giza được xây dựng ước tính từ 2,3 triệu khối đá granite và đá vôi. Mỗi khối đá có trọng lượng khoảng từ 2,5 đến 15 tấn.

Theo kỹ sư David Goodman và nhà Ai Cập học đứng đầu Hiệp hội Nghiên cứu Ai Cập cổ đại (AERA) là Mark Lehner, nhiều loại đá được sử dụng xây kim tự tháp Khufu là được khai thác từ một mỏ đá có hình móng ngựa. Mở đá này nằm ở ngay phía nam của kim tự tháp.

Đối với kim tự tháp Menkaure, các nhà nghiên cứu cho biết, các công nhân xây dựng đã sử dụng các khối đá được lấy từ một mỏ đá nằm ở phía nam – đông nam của kim tự tháp này. Còn kim tự tháp Khafre thì các nhà nghiên cứu không rõ mỏ đá nào đã được sử dụng để lấy các khối đá dùng cho việc xây dựng.

Khi gần hoàn thiện, mỗi kim tự tháp Giza đều được tạo một lớp vỏ nhẵn bên ngoài làm bằng đá vôi. Một phần nhỏ của lớp vỏ bên ngoài này; được tái sử dụng cho các dự án xây dựng khác ở Ai Cập trong hàng thiên niên kỷ; vẫn còn cho đến ngày nay.

Các khối đá xây dựng kim tự tháp Giza được chạm khắc; tạo hình và mãi nhẵn bề mặt; sau đó xếp chồng lên nhau. Chúng được lắp ráp với nhau hoàn hảo tới mức ngay cả một sợi tóc; một tờ giấy; hay một lưỡi dao cũng không thể lọt được vào khe giữa hai khối đá.

2.2. Phương pháp vận chuyển các khối đá

Theo một nghiên cứu được xuất bản năm 2014 trên tạp chí Physical Review Letters của một nhóm các nhà vật lý học từ Đại học Amsterdam, để di chuyển những tảng đá trên đất liền, người Ai Cập có thể đã sử dụng những chiếc xe trượt lớn có thể được đẩy; hoặc kéo bởi các nhóm công nhân. Phần cát phía trước của những xe trượt này có khả năng được làm ẩm bằng nước; qua đó làm giảm ma sát; giúp xe trượt di chuyển dễ dàng hơn.

Giáo sư vật lý Daniel Bon của Đại học Amsterdam – tác giả chính của nghiên cứu này – cho biết trên Live Science năm 2014:

“Hóa ra việc làm ướt cát sa mạc Ai Cập có thể làm giảm ma sát khá nhiều, điều đó có nghĩa là bạn chỉ cần một nửa số người để kéo chiếc xe trượt trên cát ướt so với cát khô”.

Các nhà khoa học cho biết những hình ảnh được ghi lại trong tác phẩm nghệ thuật Ai Cập cổ đại cho thấy nước được đổ vào phía trước của xe trượt.

Làm thế nào để đưa được đá từ chân kim tự tháp lên tới đỉnh kim tự tháp?

Một câu hỏi lớn cũng được đặt ra là: làm thế nào để đưa được đá từ chân kim tự tháp lên tới đỉnh kim tự tháp?

Hầu hết các nhà Ai Cập học đều cho rằng những khối đá, sau khi được vận chuyển đến kim tự tháp, sẽ được đưa lên cao bởi một hệ thống đường dốc. Tuy nhiên, các nhà khoa học không chắc chắn về việc những đường dốc này được thiết kế như thế nào. Có rất ít bằng chứng về các đường dốc này còn tồn tại; nhưng có một số giả thuyết về thiết kế đã được đề xuất trong những thập kỷ qua.

2.3. Cung ứng vật tư

Theo Live Sciene, các nhà khảo cổ học cùng với AERA đã khai quật và nghiên cứu một bến cảng ở Giza. Bến cảng này rất có thể được sử dụng để vận chuyển con người; các vật tư; và thực phẩm dùng để xây dựng kim tự tháp.

Theo phần hiện vật giấy cói được tìm thấy ở Wadi al-Jarf ám chỉ về tầm quan trọng của các cảng của Giza, các khối đá vôi được sử dụng làm lớp vỏ bên ngoài của kim tự tháp đã được vận chuyển từ các mỏ đá đến các địa điểm xây dựng kim tự tháp chỉ trong vòng vài ngày bằng thuyền.

Bến cảng được các nhà khảo cổ học của AERA tìm thấy nằm ở vị trí cạnh một thị trấn được xây dựng gần kim tự tháp Menkaure. Thị trấn này có những ngôi nhà khá lớn dành cho các quan chức cao cấp; một khu tổ hợp doanh trại có khả năng bao chứa quân đội và các tòa nhà – nơi tìm thấy một số lượng lớn những con dấu bằng đất sét. Những con dấu này được sử dụng để lưu giữ hồ sơ. Những người lao động bình thường có thể đã ngủ trong những ngôi nhà đơn sơ gần địa điểm xây dựng kim tự tháp.

3. Giải mã kim tự tháp được xây như thế nào

Giải mã kim tự tháp Ai Cập được xây dựng như thế nào. (Ảnh: Pixabay)

Phương pháp xây dựng kim tự tháp đã luôn là một bí ẩn đối với các nhà khoa học cũng như thế giới đương đại trong hàng ngàn năm qua. Bí ẩn ấy đến nay đã được khai mở cho nhân loại.

Phương pháp xây dựng kim tự tháp; cũng như mục đích xây dựng những công trình này; đã được tiết lộ trong một series đặc biệt được đăng tải trên trang mạng Chanhkien.org. Kim tự tháp được xây dựng như thế nào? Việc khai thác các khối đá; vật liệu gì giúp các khối đá có thể ghép vào với nhau một cách đặc biệt như vậy; các thông số kỳ diệu liên quan đến kim tự tháp;… tất cả đều được tiết lộ một cách chi tiết trong series này. Mời bạn cùng khám phá phương pháp xây dựng kim tự tháp trong series gồm 19 phần dưới đây:

Trên đây là những thông tin về phương pháp xây dựng kim tự tháp. Tại sao bí ẩn của kim tự tháp được lưu giữ trong hàng ngàn năm qua đến đúng thời điểm ngày nay lại được khai mở? Phải chăng có điều gì đó kết nối quá khứ huy hoàng của những vùng đất như Ai Cập cổ xưa với thế giới nhân loại ở tương lai phía trước? Mời bạn cùng theo dõi thường xuyên NTDVN Việt Nam để khám phá những bí ẩn của các nền văn minh cổ đại dần được khai mở nhé!

Hoàng Quân tổng hợp

Xem thêm:

Bạn bình luận gì về tin này?