Nghiên cứu hiện tượng ‘hồn lìa khỏi xác’ dưới góc độ khoa học

Hiện tượng ‘hồn lìa khỏi xác’ thường xuất hiện trong những tình huống con người chết đột ngột và được cứu sống lại, chẳng hạn như đuối nước, động đất hoặc tai nạn nào đó. Trong trạng thái này, họ có thể cảm nhận hồn mình bay lơ lửng và rời khỏi cơ thể. 

Theo các con số thống kê, cứ 10 người thì sẽ có một người từng gặp phải hiện tượng hồn lìa khỏi xác. Những người đã trải qua hiện tượng này khẳng định rằng, trong thời gian đó, họ vẫn nhận thức được mọi thứ xung quanh một cách rất rõ ràng.

Một vài trường hợp có trải nghiệm cận tử (hồn lìa khỏi xác)

Người phụ nữ có tên Rhonda đã bị mắc căn bệnh nặng khi còn nhỏ và cô ấy trải qua một trải nghiệm cận tử. Trong thời gian này, Rhonda nói rằng cô ấy, hoặc ít nhất là ý thức của cô ấy, đã rời khỏi cơ thể và có thể nhìn thấy toàn bộ căn phòng từ góc nhìn ở phía trên của trần nhà.

Viết báo cáo gửi cho Cơ sở nghiên cứu trải nghiệm cận tử (NDERF), Rhonda nói: “Tôi nhớ mình đã nằm trên giường để cố gắng chợp mắt. Điều tiếp theo tôi nhớ là từ trên cao tôi đã nghe thấy tiếng mẹ tôi nói chuyện điện thoại với bác sĩ. Nhưng tôi đang ở trên trần nhà và nhìn xuống bản thân mình.

“Tôi không thực sự lo lắng về điều này và tôi không hề bị thương hay bất cứ điều gì. Trải nghiệm này kéo dài vài phút. Sau đó, tôi chắc hẳn đã ngủ thiếp trở lại và đó là điều cuối cùng tôi nhớ về trải nghiệm đó”.

Viết cho NDERF, người đàn ông tên Gary cho biết: “Tôi đã đến một nơi mà tôi không có cơ thể và trôi dạt trong không gian ở phía trên một bề mặt phẳng cứng.

“Ở cách xa mặt đất, tôi đang trôi dạt lơ lửng trên không trung nhưng vẫn tỉnh táo và rất ý thức về môi trường xung quanh.

“Tôi có thể di chuyển chỉ bằng cách nghĩ đến bất cứ một nơi nào khác. Có lần tôi di chuyển đến gần mép của khoảng trống và nhìn xuống dưới.

“Tôi không thể nhìn thấy một cái đáy nào cả, như là hàng triệu viên kẹo đang rơi từ trên trời xuống vực sâu thăm thẳm của thác nước, đó là một nơi nào đó sâu hun hút bên dưới mà tôi không thể nhìn thấy được”.

Có người cho rằng đây là một thứ gì đó bí ẩn, không thể lý giải bằng khoa học. Nhưng các nhà khoa học đã làm những thí nghiệm cụ thể để tìm cách giải thích chúng.

Trải nghiệm rời khỏi cơ thể trong trải nghiệm cận tử. (Ảnh minh hoạ: Pixabay)

Thí nghiệm khoa học hiện tượng ‘hồn lìa khỏi xác’

Theo Karolinska Institutet, để chứng minh hồn lìa khỏi xác là có thật, các chuyên gia khoa học tại Học Viện Karolinska, Thụy Điển đã tiến hành một thí nghiệm nhỏ với 15 người. Tất cả đều được nằm trong máy quét để theo dõi lại những cảm nhận của não bộ.

Song song cùng với đó, các nhà khoa học sẽ tạo ra ảo giác để khiến người nằm trong máy quét có cảm giác như họ đang ở một nơi khác của căn phòng chứ không phải là đang nằm trong máy quét. Lúc này, trên màn hình hiển thị, họ sẽ vừa nhìn thấy người khác, vừa nhìn thấy chính mình.

Các nhà khoa học bố trí một vật thể chạm vào cơ thể của người tham gia, với những lần chạm giống hệt nhau, và cũng được chuyển đến cơ thể của người tham gia khác.

“Chỉ trong vài giây, não hợp nhất cảm giác chạm với hình ảnh từ góc nhìn mới, dẫn đến ảo giác sở hữu cơ thể của người khác và xác định vị trí của cơ thể như đang ở trong phòng, bên ngoài cơ thể vật lý của người tham gia đang nằm ở trên máy quét”, Arvid Guterstam, tác giả chính của nghiên cứu này cho biết.

Arvid Guterstam nói: “Kết quả của chúng tôi rất quan trọng vì chúng đại diện cho đặc điểm đầu tiên của các vùng não liên quan đến việc hình thành trải nghiệm nhận thức về bản thân cơ thể trong không gian.”

Một trong những vùng não mà từ đó người tham gia có thể nhận thức được vị trí của bản thân được giải mã là hồi hải mã.

Henrik Ehrsson, giáo sư tại Khoa Khoa học thần kinh, Học viện Karolinska nói: “Phát hiện này đặc biệt thú vị vì nó chỉ ra rằng các tế bào vị trí không chỉ liên quan đến điều hướng và mã hóa bộ nhớ, mà còn quan trọng để tạo ra trải nghiệm có ý thức về cơ thể của một người trong không gian”.

Một số nguyên nhân

Theo giải thích của các nhà khoa học, hồn lìa khỏi xác có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như chấn thương não, giai đoạn cận kề của cái chết (trải nghiệm cận tử), hoặc sử dụng ma túy gây ảo giác.

Một khả năng quan trọng khác liên quan đến hệ thống tiền đình, hệ thần kinh nằm ở phía sau ốc tai, có nhiệm vụ điều khiển thăng bằng của con người và kết hợp với các tín hiệu từ não. Khi thông tin từ hệ thống tiền đình và hệ thống thị giác không tương thích, hiện tượng hồn lìa khỏi xác có thể xảy ra.

Theo Christophe Lopez, một nhà thần kinh học tại Đại học Marseille ở Pháp, khoảng 14% trong số 210 bệnh nhân mắc bệnh tiền đình đã trải qua hiện tượng hồn lìa khỏi xác. Điều đáng chú ý là hiện tượng này thường xuất hiện khi người bệnh đang trong tình trạng lo lắng và buồn bã.

Thậm chí, 5% trong số những người khỏe mạnh cũng đã từng trải qua triệu chứng tương tự. Người trải qua hiện tượng này thường cảm thấy mình như đang bị cuốn vào một con đường xoắn ốc.

Tuy hiện tượng hồn lìa khỏi xác vẫn còn nhiều điều chưa rõ ràng, nhưng giải thích dựa trên tâm lý và thần kinh học đã cho thấy đó là một hiện tượng có thể được hiểu từ góc độ khoa học.