Trong “Tăng Quảng Hiền Văn” có viết: “Nhân tình tự chỉ trương trương bạc, thế sự như kỳ cục cục tân”, nghĩa là tình người tựa như tờ giấy mỏng manh, việc thế sự như ván cờ mới”. Tình cảm trên đời giống như những tờ giấy mỏng, tờ giấy này mỏng như tờ giấy khác, mọi thứ trên đời giống như những ván cờ, ván sau lại mới hơn ván trước.
Mối quan hệ của con người mỏng như tờ giấy vậy, nếu bạn xé chúng ra sẽ tan vỡ, mọi thứ trên đời đều giống như một ván cờ, nếu mắc sai lầm thì bạn sẽ thua cuộc. Đời người có chín hoàn cảnh, ai hiểu được chúng chắc chắn sẽ đạt đến một tầm cao hơn trong cuộc sống.
1. Hãy bình tĩnh đón nhận dù hoàn cảnh thuận lợi hay đau khổ
Trong “U song tiểu ký” có hai câu thơ: “Sủng nhục bất kinh, khán đình tiền hoa khai hoa lạc. Khứ lưu vô ý, vọng thiên không vân quyển vân thư”.
Hai câu thơ phía trên nghĩa là: “Không quan tâm điều hơn lẽ thiệt, ngắm trước sân hoa nở hoa tàn. Tùy ý ra đi hay ở lại, nhìn khung trời mây tụ mây tan”.
Người có thể xem vinh nhục cũng bình thường như đóa phù dung sớm nở tối tàn, thì có thể giữ nội tâm thuần khiết như hoa sen. Người có thể coi danh – lợi – tình đến rồi đi tựa mây tụ mây tan, thì có thể đạt được cảnh giới vân du thanh thản.
Người đời ưa được sủng ái nhưng sợ bị người khác coi thường, người đã đắc Đạo sẽ quên hết ưu nhục, không vướng bận chuyện ngoài tâm.
Giống như Đỗ Phủ viết một bài thơ: “Tuyệt cú mạn hứng kỳ 5”, trong đó có hai câu thơ: “Điên cuồng liễu nhứ tuỳ phong khứ, Khinh bạc đào hoa trục thuỷ lưu”, nghĩa là: “Bông liễu bay điên cuồng theo gió, hoa đào trôi man mác theo dòng nước”.
Chỉ khi con người thoát khỏi xiềng xích hư ảo của danh lợi thì họ mới thực sự có được sự bình an nội tâm.
2. Được và mất là có an bài, vậy nên hãy sống thuận theo tự nhiên
Làm việc chăm chỉ có thể không dẫn đến thành công, nhưng nếu không chăm chỉ thì nhất định sẽ không thể thành công, bạn cứ làm việc tận tâm, còn lại đó là an bài của số phận.
Đừng lo lắng quá nhiều về được và mất, chỉ khi để mọi việc diễn ra theo quy luật của nó, bạn mới có thể giữ được tâm trí bình thường.
3. Ưu điểm và nhược điểm luôn bổ sung cho nhau để hoàn thiện
Người xưa nói: “Ưu nhược điểm tương hỗ, có ưu điểm ắt có nhược điểm”.
Ưu điểm và nhược điểm luôn tồn tại song hành, vạn vật trên đời đều có tốt có xấu cùng tồn tại. Bởi vậy đừng phiền não vì nhược điểm của bản thân, hãy dùng điều đó để nâng cao khả năng của bản thân và hoàn thiện mỗi ngày.
4. Nghèo nhưng có hoài bão, giàu nhưng không kiêu ngạo.
Người xưa nói: “Giàu mà có thể cho đi là một đức tính tốt đẹp, còn nghèo mà không oán trách, cưỡng cầu thì cuộc sống bình yên”.
Khổng Tử nói: “Quân tử ái tài, thủ chi hữu đạo”, người quân tử coi trọng của cải nhưng không thể tùy tiện nhận của cải khi chưa biết được nguồn gốc và mục đích của nó. Khao khát giàu có không có gì sai, nhưng quân tử nên yêu tiền và kiếm tiền một cách thông minh.
Trong cuộc sống không thể tránh khỏi sự chênh lệch giàu nghèo, nhưng điều người nghèo nên làm là nghèo nhưng có hoài bão, vui vẻ tự lập và không mưu cầu gì cả.
Còn điều người giàu nên làm là giàu nhưng không kiêu ngạo hay phung phí, hài lòng và sẵn sàng cho đi.
Người nghèo nếu quyết tâm thì sớm muộn gì cũng thoát nghèo, người giàu đương nhiên sẽ giữ được của cải mãi mãi nếu không kiêu ngạo và phung phí.
5. Bình tĩnh trước khó khăn, bạn mới vượt qua sóng gió cuộc đời
Trong “Thái Căn Đàm” có viết: “Phong tà vuc cấp xứ yếu lập đắc cước định, hoa nùng liễu diễm xứ yếu trước đắc nhãn cao, lộ nguy kính hiểm xứ yếu hồi đắc đầu tảo”, nghĩa là: Nơi nào gió xiên và mưa dữ dội, bạn phải đứng vững; nơi nào hoa liễu dày đặc, bạn phải biết kiềm chế; nơi đường nguy hiểm, bạn phải quay lại sớm.
Giữa những thay đổi bất ngờ, bạn phải giữ vững đôi chân của mình và đứng vững; Khi được bao quanh bởi vẻ đẹp lộng lẫy, bạn phải có cái nhìn bao quát và kiềm chế cảm xúc của mình để không bị bối rối; Khi đường đi nguy hiểm phải dừng lại và quay đầu thật nhanh để tránh không thể tự thoát ra được.
Cái gọi là “mưa gió, hoa liễu rậm rạp, đường nguy hiểm” thực chất chính là ẩn dụ cho những khó khăn, trở ngại khác nhau xuất hiện trên đường đời.
Trong cuộc sống tiến và lùi phải chính trực, biết cầu tiến, không sợ khó khăn, không tự ti, phải biết kiềm chế tính cách của mình để không rơi vào cảnh bối rối khi gặp khó khăn.
6. Trong khổ có vui, trong vui có khổ
Trong “Thái Căn Đàm” có câu: “Trong sự gian khổ thường có được niềm vui hạnh phúc; khi thành công, bạn sẽ tràn ngập sự biết ơn”.
Trong cuộc sống, Khổ đau và hạnh phúc luôn đối nghịch nhau, có lúc lại nương tựa vào nhau, có lúc xen kẽ nhau, có khi lại hòa vào nhau.
Nhưng niềm vui lớn nhất thường ẩn chứa trong gian khổ tột cùng, chúng ta đau khổ hay hạnh phúc chủ yếu phụ thuộc vào trạng thái tâm hồn của chúng ta.
Hạnh phúc có được trong bầu không khí vui vẻ không phải là hạnh phúc thực sự; có thể duy trì tâm trạng vui vẻ trong hoàn cảnh khó khăn mới là trạng thái hạnh phúc lớn nhất của đời người.
Chỉ những người có thể tận hưởng đau khổ mới có thể hiểu được ý nghĩa thực sự của hạnh phúc.
Có câu nói: “Đi đến cuối sông, ngồi ngắm mây bay”, những người vẫn tìm được hạnh phúc khi núi sông cạn kiệt mới là những người thực sự tự do và thông minh.
7. Sống hết mình mỗi ngày, đó là trách nhiệm lớn nhất trong cuộc sống
Trang Tử đã viết trong “Về sự bình đẳng của vạn vật”: “Phương sinh phương tử, phương tử phương sinh”, chỉ khi sinh ra mới có thể chết, và chỉ khi chết mới có thể sinh ra”. Ông dùng tám từ đơn giản để giải thích mối quan hệ vi tế giữa sự sống và cái chết: sự sống là cái chết và cái chết là sự sống.
Bản thân cuộc đời là một vòng tuần hoàn, qua các thời đại, dù là hoàng đế, tướng quân hay người bình thường, họ cũng không thể thoát khỏi xiềng xích sinh tử.
Cuộc đời chỉ có vài chục năm ngắn ngủi, vậy nên ý nghĩa của cuộc sống là sống tốt và làm một người lương thiện. Đừng mù quáng theo đuổi sự bất tử, một cuộc sống chỉ có chiều dài mà không có chiều sâu sẽ trống rỗng và nhàm chán dù có dài bao nhiêu đi chăng nữa.
Chỉ bằng cách nhìn xuống sự sống và cái chết và sống hết mình mỗi ngày, để chu cấp cho cha mẹ đến cuối đời, giáo dục con cái cho tốt và chăm sóc cơ thể thật tốt để làm nhiều điều ý nghĩa cho cuộc sống, đó là trách nhiệm lớn nhất của mỗi người đối với cuộc sống. Bằng cách này, bạn có thể sống xứng đáng với cuộc đời ngắn ngủi của mình.
8. Thành công hay thất bại chỉ là một quá trình
Cuộc sống đầy rẫy những thăng trầm, thành công hay thất bại chỉ là một quá trình. Nếu thành công hãy tiếp tục nỗ lực và tiến về phía trước. Nếu thất bại cũng đừng than thở.
Đừng đánh giá một anh hùng bằng thành công hay thất bại mà hãy nhìn vào tham vọng cao cả của họ.
Đại thi hào Tô Đông Pha từng nói: “Những người đạt được những điều vĩ đại vào thời cổ đại không chỉ có tài năng phi thường mà còn có sự kiên trì”.
Thất bại là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống, chỉ cần bạn có thể đối mặt với thất bại và kiên trì vượt qua khó khăn thì nhất định bạn sẽ thành công.
9. Vận may đến từ làm nhiều việc thiện
Trong “Đạo Đức Kinh”, Lão Tử giảng: “Họa hề phúc chi sở ỷ. Phúc hề họa chi sở phục”, nghĩa là: Họa là nơi phúc tựa. Phúc là nơi họa nấp. Những bất hạnh và phúc lành luôn phụ thuộc lẫn nhau và có thể chuyển hóa lẫn nhau.
Khi đối mặt với thảm họa, đừng sợ hãi mà hãy phản ứng tích cực, những điều tồi tệ sẽ dần dần thay đổi theo hướng tốt đẹp hơn.
Trong Chu Dịch viết: “Tích thiện chi gia, tất hữu dư khánh, tích bất thiện chi gia, tất hữu dư ương”, nghĩa là: Nhà tích trữ điều thiện, nhất định có dư phúc, nhà tích trữ điều bất thiện, nhất định có tai ương. Đây là định luật ngàn xưa không thể dời đổi. Trồng dưa được dưa, trồng đậu được đậu, nhân quả báo ứng, như ảnh theo hình, ai có thể không tin.
Một gia đình làm việc thiện và tích lũy việc tốt chắc chắn sẽ có nhiều phúc lành, và một gia đình làm nhiều việc ác sẽ gặp nhiều tai họa. Nếu người tốt thì phúc chưa đến thì tai họa đã xa; người làm ác tuy tai họa chưa đến nhưng phúc đã xa rồi.
Trong Sử ký – Cao Tổ bản kỷ có viết: “Vận trù duy ác chi trung, quyết thắng thiên lý chi ngoại”. Dịch nghĩa: Vận trù (mưu tính) trong màn trướng mà (có thể) quyết định chiến thắng ở ngoài nghìn dặm.
Trong ván cờ cuộc đời, chỉ có thái độ tốt và bình tĩnh mới có thể thực hiện tốt từng bước và giành chiến thắng cách xa ngàn dặm. Người giỏi phá vỡ tình thế thì khiêm tốn, cho dù tạm thời thua cuộc thì họ vẫn có thể lội ngược dòng và đạt được vinh quang cao nhất của cuộc đời trong tương lai.
Thùy Dung biên dịch
Nguồn: aboluowang (Vương Hòa)
Vạn Điều Hay