Các nhà khoa học đã phát hiện ra một khối lớn phát nhiệt được chôn vùi ở phía xa của Mặt trăng. Bản đồ nhiệt phía xa của Mặt trăng được thực hiện bởi sứ mệnh Phòng thí nghiệm Cấu trúc và Phục hồi Trọng lực (GRAIL) của NASA.(Ảnh: NASA/ARC/MIT)
Các nhà khoa học đã phát hiện ra một khối vật chất phát nhiệt bất thường ở phía xa của Mặt trăng. Nó rất có thể là một loại đá rất phổ biến Trái đất.
Theo một nghiên cứu mới, điểm nóng bí ẩn này có nguồn gốc kỳ lạ: Nó có khả năng là do bức xạ tự nhiên phát ra từ một khối đá granit khổng lồ bị chôn dưới bề mặt của Mặt trăng, và hiếm khi chúng ta tìm thấy loại đá này với số lượng lớn bên ngoài Trái đất. Một ngọn núi lửa đã tắt từ 3,5 tỷ năm trước trên Mặt trăng có khả năng là nguồn gốc của khối đá granit bất thường này.
Tác giả chính của nghiên cứu Matt Siegler thuộc Viện Khoa học Hành tinh ở Tucson, Arizona, nói trong một tuyên bố: “Điều này giống Trái đất hơn những gì chúng ta tưởng có thể được tạo ra trên Mặt trăng, nơi thiếu nước và kiến tạo mảng để giúp đá granit hình thành như trên Trái đất”.
Siegler và đồng nghiệp Rita Economos của Đại học Southern Methodist đã phát hiện ra khối nhiệt bằng một phương pháp mới sử dụng vi sóng để đo nhiệt độ dưới bề mặt thông qua các tàu quỹ đạo Mặt trăng Hằng Nga 1 và 2 của Trung Quốc. Họ cũng sử dụng dữ liệu từ Tàu thăm dò Mặt trăng và Tàu quỹ đạo Trinh sát Mặt trăng của NASA.
Những gì họ tìm thấy là một khu vực rộng khoảng 50 km có nhiệt độ ấm hơn khoảng 10 độ C so với môi trường xung quanh. Khu vực này nằm dưới một vùng có đường kính 20 km trên bề mặt, giàu silic và được cho là một miệng núi lửa đã sụp đổ. Núi lửa này đã tắt từ 3,5 tỷ năm trước, nhưng dung nham từ hệ thống đường ống dẫn của nó có thể vẫn nằm bên dưới bề mặt, phát ra bức xạ.
Economos cho biết trong tuyên bố: “Phát hiện này là một tảng batholith rộng 50 km; batholith là một loại đá núi lửa hình thành khi dung nham trào lên lớp vỏ Trái đất nhưng không phun lên bề mặt. El Capitan và Half Dome, ở Yosemite ở California là những ví dụ về đá granit tương tự đã nổi lên trên bề mặt”.
Các nhà nghiên cứu đã báo cáo những phát hiện ban đầu của họ trên tạp chí Nature vào ngày 5/7 và trình bày chi tiết vào ngày 12/7 tại Hội nghị Goldschmidt về địa hóa học ở Lyon, Pháp.
Stephen M. Elardo, một nhà địa hóa học tại Đại học Florida, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết những phát hiện này là “cực kỳ thú vị”. Elardo nói thêm rằng đá granit cực kỳ phổ biến trên Trái đất, nhưng không phổ biến ở những nơi khác trong hệ Mặt trời.
Ông nói: “Mọi người không nghĩ nhiều khi có một mặt đá granit trong nhà bếp của họ. Nhưng về mặt địa chất, rất khó để tạo ra đá granit mà không có nước và kiến tạo mảng, đó là lý do tại sao chúng ta thực sự không nhìn thấy loại đá này trên các hành tinh khác. Vì vậy, nếu phát hiện này của Siegler và các đồng nghiệp được xác nhận, nó sẽ cực kỳ quan trọng đối với cách chúng ta nghĩ về hoạt động bên trong của các thiên thể đá khác trong hệ Mặt trời”.
Theo Livescience
Văn Thiện biên dịch
NTD Việt Nam