Cổ nhân rất chú trọng đến lối sống lành mạnh, dưỡng sinh, tiết chế dục vọng. Học giả Chu Văn An cho rằng, mọi bệnh tật đều từ chữ “dục” (ham muốn) mà ra, muốn khỏe mạnh thì phải tiết dục.
Đến thế kỷ 18, Hải Thượng Lãn Ông lại nói:
“Nội thương bệnh chứng phát sinh
Thường do xúc động thất tình mà ra”
Người xưa đã đúc kết ra 7 điều không nên làm để có được cuộc sống vui vẻ, khỏe mạnh và trường thọ. Mỗi câu trong số đó đều như một thiên cơ cho hậu thế.
1. Quần áo không nên quá ấm
Mặc quần áo không nên quá ấm áp dễ bị cảm mạo, cũng không nên quá mỏng manh dễ bị nhiễm lạnh. Thói quen mặc nhiều lớp quần áo đi ngủ vào mùa lạnh được nhiều người áp dụng để làm ấm cơ thể. Tuy nhiên nhiều người không biết rằng chúng lại gây cản trở lưu thông máu và trao đổi chất. Thêm vào đó, mặc nhiều quần áo khiến mồ hôi khó bay hơi gây thấm ngược trở lại khiến cơ thể dễ bị nhiễm lạnh.
2. Ăn không quá no
Ăn chỉ bảy, tám phần no, trước bữa ăn nên ăn súp (uống canh), rau thịt kết hợp, không hút thuốc, không uống rượu. Việc ăn uống rất quan trọng và có thể coi như một phần của văn hóa dưỡng sinh của người cổ đại. Xưa kia, Nhan Hồi, một đồ đệ nổi tiếng của Khổng Tử chỉ ăn rất ít và uống nước mỗi ngày, cho rằng như vậy đã là đầy đủ rồi. Có người chỉ ăn một chén cơm nhỏ và dưa leo cho mỗi bữa ăn nhưng ngoại hình trẻ trung như mới hơn 20 mặc dù đã ngoài 40 tuổi và có một sức khỏe tuyệt hảo.
3. Nhà không quá rộng
Nên thích ứng với mọi hoàn cảnh. Phòng ở sạch sẽ và thoải mái, không cần nguy nga hay tráng lệ, nếu không sẽ khiến tâm tính dần dần biến hóa không tốt. Thế giới tâm linh của một người khi ở trong không gian nhỏ mà tụ được khí thì sẽ dễ dàng an tĩnh được. Ngược lại nếu như ở một nơi rộng rãi, “tứ diện bát phong” (bốn bề gió thổi) thì rất khó được yên tĩnh dù chỉ là một khắc.
4. Lao động không quá mệt
Cường độ lao động của con người là hạn chế, nếu quá sức có thể dẫn đến thương tật. Phải chú ý kết hợp làm việc điều độ và thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Một nghiên cứu y khoa tiến hành trên 7.000 công nhân lao động ở độ tuổi trung niên tại Anh đăng trên tạp chí Internal Medicine tháng 4 năm 2011 cho thấy tình trạng nguy hiểm của lao động quá sức. Theo đó, những người lao động phải làm việc trên 11 giờ/ngày có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn 67% so với những người lao động 8 tiếng/ngày, nguy cơ mắc chứng trầm cảm tăng cao gấp 2,5 lần.
5. Không nên quá an dật
Cả ngày không làm gì sẽ mất đi những gia vị trong cuộc sống. Vì vậy, ngay cả khi về hưu bạn vẫn nên tham gia các hoạt động nhiều hơn, như nói chuyện, đi bộ, vẽ tranh, viết lách, đọc sách báo. Cũng nên thường xuyên tập thể dục để cảm thấy thoải mái, giảm bệnh tật, tăng tuổi thọ. Các bậc tiền nhân đã thấy rằng sự an dật là thứ có thể làm xói mòn ý chí của của con người, làm cuộc sống trở nên vô vị. Có một câu ngạn ngữ cổ rằng: “Người ta thường sống sót qua khổ nạn, nhưng lại bỏ mạng trong sung túc”.
6. Tức giận không quá lâu
Khi tâm trí phiền muộn thì ngàn vạn lần không nên tức giận, sẽ làm tổn thương gan. Thật ra tức giận không những tự làm cho mình khổ đau, và những người xung quanh cũng theo đó mà buồn lòng. Lúc lên cơn giận, thì không gì ngăn cản cái miệng, buông lời xúc phạm, một số lời lẽ trong đó có thể làm đau lòng người nghe, thậm chí có cả những người yêu thương quan tâm mình. “Nhất niệm sân tâm khởi, bách vạn chướng môn khai”, chỉ một niệm khởi sân mà kết quả là muôn ngàn chướng ngại nẩy sinh. Để có thể kiểm soát cảm xúc, nên thường xuyên duy trì thái độ lạc quan trong cuộc sống.
7. Được lợi mà không tham lam
“Tửu sắc tài vận ta không lấy
Phong hoa tuyết nguyệt không bền lâu”
Liệt Tử, một hiền nhân trong đạo Lão đã nói rằng: “Ta sở dĩ không vui vì ta vướng 4 cái lo, 4 điều muốn: muốn thọ, muốn danh, muốn tước, muốn giàu. Danh lợi mà chi, phú quý mà chi, đã sinh ra cạnh tranh, oán thù, tự cao, tự đắc, ỷ quyền, ỷ thế, rồi khi chết để thành một đống xương tàn vậy thôi?”. Không tham, không cầu, không vướng mắc ràng buộc, tự thấy đủ và luôn vui vẻ, thuận theo lẽ tự nhiên là có thể sống lâu trăm tuổi mà không bệnh tật.
Chân Tâm / Theo DKN
- Bức ảnh ‘Đợi con sau bão’ và câu chuyện xót xa của người phụ nữ nghèo khổ nơi làng chài
- Đức Phật dạy buông bỏ 4 thứ không tồn tại vĩnh cửu trong đời này