Nguyên nhân khiến đế chế Maya đột ngột biến mất

Qua các phân tích những bộ hài cốt người Maya trong thời kỳ cuối của đế chế, các nhà khoa học đã chỉ ra một dạng ‘ngày tận thế’, chúng ta có thể cũng sẽ phải đối mặt trong tương lai.

Theo Science Alert, kết quả của một số nghiên cứu cho thấy mối tương quan giữa lượng mưa và dân số tăng ở khu định cư của người Maya trên bán đảo Yucatan. Ngược lại, có những dấu hiệu suy giảm đáng kể về dân số và chất lượng cuộc sống trong những năm 1400 – 1450 sau Công nguyên. Thời kỳ này cũng được xác định là sự biến mất đột ngột của văn minh Maya.

Nguyên nhân đế chế sụp đổ, một vấn đề đơn giản và khốc liệt: Hạn hán kéo dài, dẫn đến chuỗi phản ứng dây chuyền nghiêm trọng trong xã hội.

Theo Ancient Origins, kết quả này đến từ một nghiên cứu quy mô lớn của một nhóm các nhà khoa học đến từ Mỹ, Canada, Mexico, Đức, Úc và Anh, do nhà nhân chủng học Douglas Kennett từ Đại học California ở Santa Barbara – Mỹ dẫn đầu.

Điều gây chú ý nhất trong quá trình nghiên cứu là những bộ hài cốt “không nguyên vẹn” trong thời kỳ cuối của đế chế. Những bộ hài cốt này cho thấy họ đã bị chết với những vết thương nặng trên cơ thể; cho thấy họ đã sống một cuộc sống không có chút yên bình, trong một xã hội cực kỳ bạo lực.

Theo các nhà nghiên cứu, dấu vết trên các bộ hài cốt qua các thời đại chính là nguồn tư liệu quý giá cho thấy con người ở mỗi thời đại đã sinh sống như thế nào, mức độ phức tạp của xã hội ra sao.

Tổng hợp cùng với các yếu tố khí hậu, các bộ xương cho thấy thời kỳ hạn hán đi kèm với sự gia tăng xung đột và bạo lực. Dường như chiến tranh và các cuộc xung đột giữa các dân tộc xảy ra thường xuyên hơn, mà nguyên nhân là do thiếu hụt lượng nước mưa dẫn đến tình trạng mất an ninh lương thực trầm trọng.

Một số di tích của nề văn minh Maya cổ đại. Ảnh: Wikimedia Commons

Các tác giả viết trên tạp chí Nature Communications: “Tác động của lượng mưa đến sản xuất lương thực có thể liên quan chặt chẽ đến tình trạng di cư, suy giảm dân số, chiến tranh và thay đổi quyền lực chính trị”.

Một số nghiên cứu trước đây cũng đã thiết lập mối liên hệ giữa các thời kỳ suy tàn của đế chế Maya cổ đại với các thời kỳ thời tiết không thuận lợi.

Nền văn minh Maya, vào những năm 1400-1450, dân số đã tăng đến mức khổng lồ kéo theo nhu cầu cũng rất lớn về mọi mặt của cuộc sống nên tác động dây chuyền của hạn hán đã đến mức tàn phá.

Kết quả là sự sụp đổ của lĩnh vực nông nghiệp đã kéo theo sự phá hủy hoàn toàn các thành phố hùng mạnh một thời.

Những người sống sót di cư đến các khu vực nhỏ hơn để tìm cách sinh sống và dần vượt qua cơn bão khí hậu. Tuy nhiên họ đã không bao giờ có cơ hội quay trở lại để khôi phục đế chế nữa, vì người Tây Ban Nha sau đó đã chinh phục vùng Yucatan vào thế kỷ 16 và xây dựng nên nền văn minh ngày nay ở khu vực này.

Theo các nhà nghiên cứu, phát hiện này cũng là lời cảnh báo cho thế giới ngày nay, biến đổi khí hậu – phần lớn là do chính chúng ta gây ra – và nhiều yếu tố khác đang dẫn đến tình trạng mất an ninh lương thực ở nhiều nơi.

Theo ScienceInfo