Các nhà khảo cổ học ở Venezuela đã phát hiện 20 địa điểm có các hình vẽ trên đá chưa từng biết đến trước đây có niên đại hàng nghìn năm tuổi. (Ảnh: José Miguel Pérez-Gómez/Simón Bolívar University)
Tại Vườn Quốc gia Canaima, một khu bảo tồn thiên nhiên rộng lớn nằm ở vùng đông nam Venezuela, một nhóm các nhà khảo cổ học vừa phát hiện 20 địa điểm có những tác phẩm nghệ thuật trên đá với tuổi đời lên đến hàng nghìn năm.
José Miguel Pérez-Gómez, một nhà khảo cổ học và nhà nghiên cứu tại Đại học Simón Bolívar ở Caracas, người đang dẫn đầu nhóm nghiên cứu, nói với Live Science trong một email rằng, tuy các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những tác phẩm nghệ thuật tương tự như thế ở những nơi khác ở Nam Mỹ, nhưng các tác phẩm mới phát hiện này là “biểu hiện của một nền văn hóa mới chưa từng biết đến trước đây”.
Một số tác phẩm này, mà các nhà nghiên cứu gọi là “hình tượng”, được vẽ bằng màu đỏ và mô tả các họa tiết hình học như đường chấm, hàng chữ X, hoa văn hình ngôi sao và các đường thẳng kết nối để tạo thành nhiều thiết kế khác nhau. Cũng có những miêu tả đơn giản về lá cây và người hình que. Ngoài ra, một số hình ảnh được khắc vào đá cũng thể hiện nhiều họa tiết hình học khác nhau.
Mục đích tạo ra các tác phẩm nghệ thuật này vẫn còn là điều bí ẩn. Pérez-Gómez thừa nhận rằng việc hiểu được suy nghĩ của những người sống cách đây hàng nghìn năm là điều gần như bất khả thi. Tuy nhiên, ông tin chắc rằng những dấu tích này mang ý nghĩa tâm linh hay nghi lễ nào đó. Dù không thể xác định chính xác, nhưng có thể suy đoán rằng chúng đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của cộng đồng cổ đại.
Các tác phẩm trên đá có thể phản ánh nhiều khía cạnh khác nhau trong đời sống của người cổ đại, chẳng hạn như cảnh sinh nở, biểu tượng của sức khỏe và bệnh tật, sự tái sinh của thiên nhiên, hay thành quả săn bắn. Pérez-Gómez cho rằng những địa điểm tạo ra nghệ thuật trên đá này rất có thể mang ý nghĩa thiêng liêng và có vị trí quan trọng trong không gian sống của người cổ đại giống như vai trò của nhà thờ đối với con người hiện đại ngày nay.
Mặc dù không biết chính xác các tác phẩm nghệ thuật trên đá này bao nhiêu tuổi, những tác phẩm tương tự ở Brazil có niên đại khoảng 4.000 năm trước. Tuy nhiên, Pérez-Gómez nghĩ rằng các tác phẩm ở Venezuela có thể cổ xưa hơn.
Vườn Quốc gia Canaima là một công viên khổng lồ, có kích thước tương đương nước Bỉ, bao gồm rừng và địa hình núi non. Một trong những đặc điểm nổi tiếng nhất của nó là Thác Angel, thác nước cao nhất thế giới. Theo Pérez-Gómez, vườn quốc gia này có thể là “cái nôi” của nền văn hóa bí ẩn. Từ đây, nó có thể đã lan rộng đến những vùng xa xôi như lưu vực sông Amazon, khu vực Guiana, và thậm chí tới tận miền nam Colombia, những nơi cũng phát hiện các tác phẩm nghệ thuật trên đá tương tự.
Pérez-Gómez cho biết, tại 20 địa điểm có các tác phẩm nghệ thuật trên đá, các nhà khảo cổ còn phát hiện thêm nhiều mảnh gốm sứ và công cụ đá. Có khả năng đây chính là những vật dụng được chính những người tạo ra các tác phẩm nghệ thuật trên đá đã sử dụng. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng cần có thêm nghiên cứu để xác nhận mối liên hệ này. Bên cạnh đó, ông lưu ý về tiềm năng khám phá thêm nhiều địa điểm nghệ thuật trên đá mới trong Vườn Quốc gia Canaima khi các cuộc nghiên cứu mới được tiến hành.
Nghiên cứu đã được trình bày tại hội nghị khảo cổ thời tiền sử “New Worlds New Ideas” được tổ chức tại Valcamonica, Ý, từ ngày 26 đến 29/6. Một bài báo thảo luận về một trong những địa điểm nghệ thuật trên đá đã được công bố vào tháng 11/2023 trên tạp chí Rock Art Research.
Theo Livescience
NTD Việt Nam