Nước ngọt rò rỉ xuống lớp vỏ Trái đất 6 triệu năm trước đã bị mắc kẹt ở độ sâu hàng km bên dưới Dãy núi Hyblaean ở Sicily, tạo thành một tầng nước không hề thay đổi kể từ đó. Sicily là một hòn đảo ngoài khơi của Ý ở Địa Trung Hải. (Ảnh: ESA)
Một nghiên cứu mới cho thấy một túi nước ngọt lớn bị hút xuống lớp vỏ Trái đất cách đây 6 triệu năm vẫn đang bị chôn vùi sâu dưới dãy núi ở Sicily.
Nước ngọt có khả năng bị mắc kẹt dưới lòng đất trong cuộc khủng hoảng độ mặn Messinian, khi biển Địa Trung Hải khô cạn sau khi đáy đại dương xung quanh eo biển Gibraltar bắt đầu dâng cao, cô lập biển. Theo một nghiên cứu được công bố ngày 22/11 trên tạp chí Communications Earth & Environment, sự kiện này có thể khiến đáy biển tiếp xúc với nước mưa, thứ sau đó chảy xuống lớp vỏ Trái đất.
Nước mưa tích tụ và hình thành một tầng chứa nước trải dài ở độ sâu từ 700 đến 2.500 mét bên dưới dãy núi Hyblean ở miền nam Sicily, Ý và không hề thay đổi kể từ đó.
Trong nghiên cứu mới này, các nhà khoa học đã điều tra trữ lượng nước ngầm sâu trong và xung quanh hệ tầng Gela, một bể chứa dầu và có một số giếng sâu. Họ đã xây dựng các mô hình 3D của tầng ngậm nước và ước tính nó chứa 17,5 km khối nước – nhiều hơn gấp đôi so với hồ Loch Ness ở Scotland.
Sau đó, các nhà khoa học đã sử dụng mô hình 3D để quay ngược thời gian và tái tạo lại địa chất trước đây của khu vực nghiên cứu, kéo dài từ Cao nguyên Hyblaean đến cao nguyên Malta ở trung tâm Địa Trung Hải.
Kết quả của họ cho thấy, trong kỷ Messinian vào 7,2 triệu đến 5,3 triệu năm trước, nước ngọt đã xâm nhập vào lớp vỏ Trái đất đến độ sâu hàng nghìn mét dưới mực nước biển hiện tại là do cuộc khủng hoảng độ mặn. Cuộc khủng hoảng đã chứng kiến mực nước biển giảm khoảng 2.400 mét so với mức hiện tại ở một số khu vực của Địa Trung Hải.
Tác giả chính của nghiên cứu Lorenzo Lipparini, một nhà địa chất học tại Đại học Malta, Đại học Roma Tre và Viện Địa lý và Núi lửa Quốc gia của Ý, mô tả trong một email cho Live Science: “Hồ nước ngầm hóa thạch” này sau đó tích tụ trong một lớp đá vôi, hoạt động như “một loại bọt biển, nơi chất lỏng hiện diện trong các lỗ giữa các hạt đá”.
Nhưng để lời giải thích nói trên đúng, Lipparini và các đồng nghiệp của ông cần tìm một dường dẫn chuyển nước từ mưa và tuyết từ đáy biển Địa Trung Hải đến hệ tầng Gela nằm sâu trong lòng đất. Các nhà nghiên cứu viết trong nghiên cứu rằng Vách đá Malta, một vách đá ngầm dài 300 km kéo dài về phía nam từ rìa phía đông của Sicily, “có thể là một ứng cử viên cho một kết nối trực tiếp như vậy”. Nói cách khác, đường dẫn có khả năng nằm trong vách đá.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng cũng có thể trầm tích và các mỏ khoáng sản đã bịt kín đường dẫn dọc theo Vách đá Malta trong cuộc khủng hoảng độ mặn, ngăn không cho nước biển hòa trộn với nước ngọt trong tầng Gela trong hàng triệu năm sau đó.
Nhóm nghiên cứu hy vọng nước ngọt có thể được bơm lên để giảm bớt tình trạng khan hiếm nước ở Sicily và phát hiện này sẽ truyền cảm hứng cho những cuộc thám hiểm nước ngầm sâu tương tự ở các khu vực khác của Địa Trung Hải.
Theo Livescience
NTD Việt Nam