Vì sao có người thường xuyên say tàu xe, có người không? Làm thế nào để giảm thiểu tình trạng say xe? (Pexels)
Vì sao có người thường xuyên say tàu xe, có người không? Làm thế nào để giảm thiểu tình trạng say xe?
Các cơ quan thụ cảm thăng bằng trong tai người có thể cảm nhận được kích thích của các chuyển động cụ thể khác nhau (chẳng hạn như khởi động, tăng tốc, giảm tốc, v.v.) của ô tô và tàu thủy, đồng thời truyền chúng đến hệ thống thần kinh trung ương. Khi sự kích thích này vượt quá một giới hạn nhất định, con người sẽ có triệu chứng say tàu xe. Hệ thống thần kinh của mỗi người đều có giới hạn chịu đựng khác nhau đối với loại kích thích này, vì vậy có người dễ say tàu xe, có người khó say tàu xe.
Không có giá trị cố định cho giới hạn chịu đựng này, nó có liên quan đến yếu tố di truyền, đồng thời cũng bị ảnh hưởng bởi thị giác, thể chất cá nhân, trạng thái tinh thần và các yếu tố môi trường xung quanh.
8 trường hợp dễ khiến bạn bị say tàu xe
- Xem điện thoại di động, chơi game, đọc sách khi ngồi trên ô tô
- Bạn ở trong tình trạng thể chất kém như thiếu ngủ hoặc mệt mỏi vào ngày đi xe
- Cảm thấy lo lắng
- Cổ áo và thắt lưng quá chật ảnh hưởng đến lưu thông máu
- Xịt nước hoa, chất chống mồ hôi, keo xịt tóc hoặc chất lỏng hoặc khí có mùi hăng như chất làm mát không khí trong xe
- Khi lên xe, bụng rỗng, quá no hoặc bụng khó tiêu
- Ngồi ngược chiều di chuyển khi ngồi trên ô tô
- Lúc nghỉ ngơi nhắm mắt không dựa vào gối tựa, để đầu và cổ lắc qua lắc lại.
Mẹo để chống say tàu xe
1. Không ăn quá no trước khi lên xe, không để bụng đói
Bạn không nên ăn quá no hoặc quá nhiều đồ dầu mỡ trước khi lên xe, nếu không sẽ làm tăng gánh nặng cho dạ dày và đẩy nhanh nhu động của dạ dày, nhu động này và sự rung chuyển của xe tương tác với nhau, khiến dạ dày dễ bị lắc mạnh, gây ra các triệu chứng khó chịu, từ đó làm tăng nguy cơ say tàu xe.
Tuy nhiên, để bụng đói khi say xe sẽ càng khiến bạn trở nên yếu ớt và khả năng chịu đựng các tác nhân xấu giảm đi đáng kể.
2. Điều chỉnh tư thế ngồi trên ô tô và nhắm mắt ngủ
Khi ngồi trên ô tô, hãy cố gắng nghiêng ghế càng nhiều càng tốt, nằm nghiêng người trên ghế và cố định đầu trên đệm, tránh rung lắc từ bên này sang bên kia. Khi bạn ngủ được, thì triệu chứng say xe cũng không dễ xuất hiện.
3. Cố gắng ngồi ở hàng ghế đầu cạnh cửa sổ
Người lái xe thông thường hiếm khi bị say vì mắt và não bộ phải luôn tập trung vào con đường phía trước. Vị trí ít say xe nhất tiếp theo là ghế hành khách ở đầu xe, càng gần phía trước thì khả năng say tàu xe càng giảm xuống. Nguyên nhân là do độ rung ở phía trước xe nhỏ, mặt khác cũng là do tầm nhìn phía trước của xe rộng hơn, mắt đỡ mỏi hơn.
Nếu bạn không thể hoặc không muốn lái xe, hãy hình dung hoặc tưởng tượng rằng bạn đang lái xe trong đầu. Điều này thường ngăn ngừa hoặc làm giảm các triệu chứng buồn nôn.
Nhìn ra ngoài cửa sổ cho phép não xác định các tín hiệu và biết được cơ thể đang thực sự di chuyển, giải quyết tình trạng say tàu xe. Nhìn vào một vật thể ở xa, đứng yên như đường chân trời. Không đọc sách hoặc dùng điện thoại khi đang ở trên xe, cũng không liên tục quay đầu hoặc nhìn xung quanh.
4. Đeo eo và ôm bụng
Mặc quần áo có đai lưng khi ngồi trên xe có thể giảm chấn động cho các cơ quan nội tạng, giảm cảm giác say tàu xe. Nếu không có đai lưng, bạn có thể cởi áo khoác ngoài và buộc quanh eo, hoặc dùng tay ôm nhẹ vào bụng khi nằm trên ghế cũng có thể giảm xóc.
5. Điều chỉnh hơi thở
Khi hít vào, bụng phình ra, khi thở ra bụng hóp vào. Đây là cách giảm đau tạm thời tương đối hiệu quả, lúc đầu sẽ hơi khó chịu nhưng sau bốn năm lần sẽ quen.
6. Điểm xoa bóp
Huyệt Hợp Cốc: Huyệt này có thể tác động trực tiếp lên dạ dày và ruột, có tác dụng giảm chóng mặt, buồn nôn và nôn.
Huyệt Nội Quan: Huyệt này dẫn đến “tim” và có chức năng điều hòa hệ thống thần kinh trung ương, ấn huyệt Nội Quan có thể nâng cao khả năng chịu đựng kích thích của cơ thể và là phương pháp chữa say tàu xe rất hiệu quả.
7. Tinh dầu
Khi triệu chứng say xe xuất hiện, bạn có thể sử dụng dầu gió (cũng có thể dùng dầu cù là) để bôi lên huyệt Phong Trì hoặc Thái Dương. Nếu các triệu chứng không thuyên giảm, bạn có thể nhỏ 1-2 giọt dầu gió vào rốn và bảo vệ rốn thật kín đáo.
Dầu gió cũng có tác dụng làm mới bộ não. Trước hoặc trên đường đi, bạn có thể thoa dầu gió lên Thái Dương và huyệt Phong Trì, hoặc nhỏ hai giọt dầu gió lên rốn.
8. Uống nước gừng và nhai lá bạc hà
Một số người bị say tàu xe do xăng và các khí bẩn khác xâm nhập vào dạ dày, tạo ra dòng khí đi ngược lên trên.
Gừng là một vị thuốc trọng yếu để điều hòa dạ dày, giảm bớt khí nghịch, có thể trừ uế, giải độc, tán ngoại tà, khiến tỳ vị lên xuống có trật tự, điều hòa khí huyết, thông kinh lạc, từ đó làm cho các triệu chứng say tàu xe biến mất một cách tự nhiên.
Bạn có thể nghiền 20-40g gừng tươi thành bột mịn, dùng túi gạc vắt hết nước gừng và ăn trước khi lên xe.
Lá bạc hà tươi cũng có thể điều trị hoặc làm dịu cơn buồn nôn. Lá bạc hà không có tác dụng phụ của thuốc chống buồn nôn và không làm bạn buồn ngủ. Bắt đầu với hai lá bạc hà và thêm nhiều hơn nếu cần thiết.
9. Dùng vỏ cam và chanh để khử mùi hôi
Rất nhiều triệu chứng say tàu xe thực sự là do dạ dày khó chịu với mùi, chủ yếu là xăng. Đối với loại “say tàu xe” này, bạn có thể dùng vỏ cam, chanh, vỏ bưởi và các loại hoa quả có mùi tươi để phòng trị.
Vỏ cam quýt có tác dụng thanh tâm nhuận phế, làm giảm buồn nôn, nôn, chóng mặt và các triệu chứng say tàu xe khác rất hiệu quả.
Một giờ trước khi đi xe, gập đôi vỏ cam với bề mặt hướng ra ngoài, sau đó dùng ngón tay bóp hướng vào lỗ mũi, vỏ sẽ phun ra một làn sương dầu có mùi thơm riêng, có thể hít vào bất cứ lúc nào trong suốt chuyến đi.
10. Uống thuốc say tàu xe theo chỉ dẫn của bác sĩ
Để thuốc có hiệu quả tối đa, bạn nên uống thuốc khi bụng đói từ 30 phút đến 1 giờ trước khi lên tàu xe. Đặc biệt lưu ý rằng, sau khi uống thuốc, bạn không được dùng thêm trong thời gian thuốc còn tác dụng.
Thuốc chống say tàu xe có hiệu quả trong hầu hết các trường hợp, nhưng tốt nhất bạn không nên sử dụng thuốc này quá thường xuyên. Vì loại thuốc này có một số tác dụng phụ như mờ mắt, giảm thính lực, mệt mỏi về thể chất, v.v. Không phải ai cũng thích hợp sử dụng thuốc, trước khi dùng bạn nên xem kỹ hướng dẫn sử dụng, tốt nhất nên dùng thuốc dưới sự hướng dẫn của dược sĩ.
Theo Song Yun – Aboluowang
Hoàng Tuấn biên dịch
NTD Việt Nam