Rabindranathe Tagore, một nhà thơ Ấn Độ từng nói: “Nếu bạn khóc lóc vì bỏ lỡ ánh mặt trời, vậy thì bạn cũng sẽ mất đi những ánh sao và vầng trăng”.
Trong cuộc sống, ai cũng có những mất mát và nỗi đau riêng, vì vậy nếu bạn cứ sống mãi trong đau khổ thì bạn sẽ đánh mất những điều quan trọng khác.
Trong cuộc đời mình, đại văn hào Tô Thức cũng đã trải qua vô số niềm vui nỗi buồn, trải qua vô số cay đắng. Nhưng dù hoàn cảnh có khó khăn đến đâu, ông cũng có thể vượt qua từng chút và để lại những bài thơ kiệt xuất mang nhiều triết lí sâu sắc được lưu truyền cho đến tận ngày nay.
Nếu bạn có điều gì đó trở ngại trong cuộc sống thì bạn cũng có thể đọc bảy câu này của nhà thơ Tô Thức, tôi tin rằng chúng sẽ giải tỏa những nghi ngờ của bạn và giúp bạn thoát khỏi tình trạng khó khăn.
1. Khi bạn cảm thấy cô đơn và không ai hiểu bạn, Tô Thức sẽ chữa lành vết thương cho bạn
Trong bài thơ “Lâm Giang Tiên – Dạ quy Lâm Cao” của Tô Thức, có hai câu thơ: “Tiểu chu tòng thử thệ, giang hải kí dư sinh”, nghĩa là: Chiếc thuyền nhỏ từ đây đi, gửi đời thừa nơi sông biển.
Cô đơn là một phần không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Mỗi người đều sẽ có một khoảng thời gian không ai quan tâm đến mình, trong quá trình này, một số người sẽ bị sự cô đơn bào mòn và ngày càng trở nên ít nói.
Nhưng Tô Thức đã có thể tìm thấy chính mình trong nỗi cô đơn và sống một cuộc sống hạnh phúc và bình lặng một mình.
Sau khi Tô Thức bị giáng chức xuống Hoàng Châu, nhiều người thân, bạn bè đã cắt đứt liên lạc với ông vì sợ bị liên lụy. Ở phương trời xa lạ ấy, ông không để mình chìm đắm trong nỗi cô đơn này mà chủ động khám phá núi sông để chữa lành vết thương cho chính mình.
Một lần, ông đi vãng cảnh về muộn và không thể đánh thức người gác cửa đang ngủ. Ông không hề khó chịu, chỉ chống gậy đi lang thang dọc bờ sông, nhìn những chiếc thuyền dần rời xa, ông không khỏi thở dài: Thuyền đã đi từ nay về sau, sông biển để lại cho ông một nỗi đau trong suốt quãng đời còn lại.
Có người nói: “Cô đơn có hai loại, một là lạc lõng với thế giới xô bồ, hai là tách biệt khỏi đám đông một cách vừa phải và học cách hòa hợp với chính mình”.
Khi Tô Thức cô đơn, ông sống thoải mái hơn bất kỳ ai khác, bởi vì ông đã hiểu rằng cuộc sống không còn sự phấn khích.
Nếu bạn đang phải chịu đựng sự cô đơn vào lúc này, bạn cũng có thể học hỏi từ Tô Thức đi tìm tình yêu với núi sông và làm điều gì đó khiến cuộc sống của bạn có ý nghĩa.
Sau này bạn sẽ thấy rằng trong một không gian không bị gián đoạn, bạn có thể sống cuộc sống theo cách mình muốn.
2. Khi bạn không muốn đối mặt với hiện thực, Tô Thức sẽ khai sáng cho bạn
Câu thơ vịnh cúc nổi tiếng của Tô Thức: “Vạn sự đáo đầu đô thị mộng, minh nhật hoàng hoa điệp dã sầu”, mọi chuyện cuối cùng cũng chỉ là một giấc mơ thôi, hãy nghỉ ngơi thật tốt. Ngày mai hoa tàn bướm cũng hết hứng thú.
Thời xưa có tập quán thưởng cúc vào ngày Trùng Dương (ngày 9 tháng 9), minh nhật là ngày hôm sau, tức ngày hôm sau của ngày Trùng Dương. Qua ngày Trùng Dương, thời điểm thưởng cúc tốt nhất, hoa đã điêu tàn, bướm cũng hết hứng thú, ý là để ví von việc đã quá thời.
Sau khi Tô Thức bị giáng xuống Hoàng Châu, ông thường xuyên buồn chán, để giải tỏa tâm trạng, ông nghĩ đến việc đi đến Song Phong Các trên đỉnh núi để thưởng ngoạn phong cảnh.
Nhưng khi leo được nửa đường lên núi, ông cảm thấy chân mình đau nhức và mỏi mệt. Lại nhìn lên, ông thấy còn phải leo nửa ngọn núi nữa, ông chợt cảm thấy chân mình yếu ớt.
Đúng lúc ông đang chán nản, một cơn gió thổi qua, bóng cây trên núi đung đưa. Nhìn thấy cảnh tượng này, ông chợt nghĩ: Mình không trèo lên được thì sao? Chẳng phải sườn núi này có phong cảnh rất đẹp hay sao?
Vì vậy, Tô Thức trực tiếp ngồi xuống sườn núi và bắt đầu thưởng thức tiếng chim hót trước mặt. Sau khi cơn gió thổi qua, nỗi phiền muộn trong lòng ông cũng bị cuốn đi.
Cuộc sống giống như việc leo núi, nhưng trên thực tế, nhiều người chỉ muốn tận hưởng khung cảnh trên đỉnh núi mà không thể chấp nhận những trở ngại trên đường đi. Vì thế sau một, hai lần thất bại, họ bắt đầu trốn tránh hiện thực và trở nên chán nản.
Nhưng thành công không phải là con đường duy nhất để đi trong cuộc sống, chấp nhận những điều tất yếu cũng là một lối thoát.
Những ngày sắp tới hãy tự nhủ, cái gì không được thì buông bỏ, cái gì không làm được thì có thể buông tay. Chỉ khi đó bạn mới có thể nhìn thấy mặt trời xuyên qua những đám mây và bước ra khỏi màn sương mù của quá khứ.
3. Khi bạn bốc đồng và có tâm trạng bất thường, Tô Thức sẽ an ủi bạn
Trong “Lưu Hầu Luận” của đại văn hào Tô Thức, có câu danh ngôn: “Thiên hạ hữu đại dũng giả, thốt nhiên lâm chi nhi bất kinh, vô cớ gia chi nhi bất nộ”, nghĩa là: Người chân chính có khí phách hào kiệt trong thiên hạ thình lình gặp những việc bất thường cũng không kinh hoảng, vô cớ bị người khác vũ nhục cũng không phẫn nộ.
Người xưa cũng từng nói: “Làm việc gì vĩ đại thì phải kiên nhẫn”.
Chỉ khi một người bình tĩnh trong hỗn loạn và có thể chịu đựng được khó khăn thì người đó mới có thể đạt được những điều vĩ đại.
Tô Thức đã kể câu chuyện về Trương Lương thời nhà Hán trong “Lưu Hầu Luận”. Trước khi Trương Lương thành công, anh từng gặp một ông già trong làng.
Để kiểm tra Trương Lương và quan sát sức mạnh của ông, ông lão đã cởi giày nhiều lần rồi ném xuống nước, đồng thời yêu cầu cho Trương Lương nhặt lên.
Trước khó khăn như vậy, Trương Lương tuy không vui nhưng vẫn cố nhịn, kính cẩn nhặt đôi giày lên đặt vào chân ông lão. Đợi Trương Lương mang giày cho mình xong, ông lão liền cười lớn rồi bỏ đi. Anh ta nhìn theo bóng ông lão khuất xa mà trong lòng không khỏi cảm thấy lạ kỳ.
Đi được một đoạn, ông lão quay lại nói với Trương Lương: “Tên tiểu tử này có thể dạy dỗ được. Năm ngày sau vào lúc sáng sớm, ngươi hãy quay lại đây gặp ta”. Trương Lương thấy thâm ý của ông lão khó dò, chỉ biết quỳ xuống “xin vâng” một tiếng.
Hai lần đầu vì Trương Lương đều đến sau ông lão nên đã vị ông lão đuổi về, đến lần thứ 3, Trương Lương đã đi từ nửa đêm, đứng ở bên cầu đợi, ông lão rất vui mừng và lấy ra một cuộn sách tre và nói: “Đọc cuốn sách này có thể làm thầy cho bậc vương giả, sau 10 năm thì có thể nổi danh. Mười ba năm sau con có thể gặp ta ở Tế Bắc, dưới chân núi Cốc Thành Sơn có một tảng đá màu vàng tức là ta đó.”
Nói rồi ông lão bỏ đi mất, từ đó Trương Lương không còn gặp lại ông nữa. Trương Lương mang cuộn sách về nhà, đốt đèn lên xem, hóa ra đó là bộ “Thái công binh pháp” đã thất truyền.
Sau khi Trương Lương có được cuốn sách này, ông đã ngày đêm nghiên cứu, sau này dùng nó để giúp đỡ nhà vua và trở thành một thừa tướng nổi tiếng.
Có câu nói rằng: “Nhẫn được những việc mà người bình thường khó nhẫn và bao dung những việc mà người thường khó lòng chịu đựng được thì mới làm nên đại sự”.
Nhìn vào những người lập được thành tựu to lớn trong lịch sử, họ đều hiểu được bản chất của chữ “Nhẫn”.
Người xưa cũng nói: “Nhẫn nhẫn nhất thời chi khí, miễn miễn bá nhật chi ưu”. Nhẫn nhịn được 1 giờ thì khỏi phải trăm nghìn ngày đau khổ.
Dù cuộc sống hiện tại của bạn có khó khăn đến đâu, bạn cũng phải nhớ: bạn phải chịu đựng mọi thứ. Khi bạn chịu đựng được tình huống hiện tại, bạn có thể tự nhiên đợi đến ngày bạn ngẩng đầu lên.
4. Khi bạn đang háo hức thành công nhanh chóng và thiếu kiên nhẫn, Tô Thức sẽ đánh thức bạn
Trong “Giá thuyết Tống Trương Hổ” của Tô Thức có câu: “Bác quan nhi ước thủ, hậu tích nhi bạc phát”, tức là đọc nhiều mà giữ lại ít, tích lũy nhiều mà dùng ít một. Ý nói rằng, đọc sách nhiều đến đâu cũng chỉ có thể chắt lọc tinh hoa mà giữ lại, tích lũy nhiều đến đâu cũng chỉ có thể dùng từ từ từng chút một.
Trong “Luận Ngữ”, Khổng Tử cũng viết: “Vô dục tốc; vô kiến tiểu lợi. Dục tốc tắc bất đạt; kiến tiểu lợi tắc đại sự bất thành”, nghĩa là: Chớ muốn mau, chớ thấy lợi nhỏ. Muốn mau thì không đạt, thấy lợi nhỏ thì việc lớn không thành.
Nếu bạn ham muốn thành công nhanh chóng mà chỉ nghĩ đến việc vươn tới bầu trời trong một bước thì sớm muộn bạn cũng sẽ phạm sai lầm và rơi xuống vực thẳm.
Chỉ bằng cách từ bỏ những suy nghĩ bốc đồng và buông bỏ sự háo hức, chúng ta mới có thể tiến bộ vững chắc trên con đường thành công.
Khi Tô Thức đang làm việc ở Phượng Tường, ông kết bạn với Trương Hổ, một học giả trong vùng. Khi đó, những đại phu tham công cầu danh, phù phiếm trong giới trí thức quan liêu ngày càng phát triển.
Trương Hổ cũng bị ảnh hưởng bởi xu hướng này và suốt ngày nghĩ cách leo cao và trở nên giàu có.
Sau khi Tô Thức phát hiện ra, ông đã nhanh chóng viết một bài văn ngắn để thuyết phục Trương Hổ bình tĩnh và tự mình luyện tập.
Nhưng Trương Hổ không thể nghe những lời tử tế và lời khuyên của Tô Thức, và tất cả những gì anh ta có thể làm là suốt ngày tự tâng bốc mình trong giới quan chức.
Nhưng các vị quan lại khá phản cảm với anh, cuối cùng Trương Hổ không những không đạt được vị trí chính thức như mong muốn mà còn bị giáng chức xuống một nơi xa xôi.
Tư Mã Thiên từng nói: “Thiên hạ hi hi, giai vi lợi lai, thiên hạ nhương nhương, giai vi lợi vãng”, ý là người trong thiên hạ tất bật, bận rộn đều vì chữ lợi này mà đến, người trong thiên hạ rối ren, hỗn loạn đều vì chữ lợi này mà bôn ba.
Đối với người đời, việc theo đuổi danh lợi là chuyện thường tình. Nhưng nếu ham cầu lợi thì thường sẽ bị danh lợi ràng buộc; nếu mù quáng chạy theo danh lợi thì chắc chắn sẽ bị thất bại.
Trong cuộc sống, chỉ khi có thể chịu đựng được sự cô đơn thì chúng ta mới có thể duy trì được sự thịnh vượng.
Hãy buông bỏ ham muốn lợi nhuận và tận dụng những khoảng thời gian chán nản đó để ổn định và hoàn thiện bản thân, chỉ khi đó bạn mới có thể sống một cuộc sống thực sự mạnh mẽ.
5. Khi bạn bị che lấp bởi ham muốn vật chất và đánh mất chính mình, Tô Thức sẽ khiến bạn tin rằng
Trong bài thơ “Hòa Đổng Truyện Lưu Biệt” của Tô Thức có hai câu thơ nổi tiếng: “Thô tăng đại bố khỏa sinh nhai, phúc hữu thi thư khí tự hoa”, nghĩa là: Hai câu thơ tán dương Đổng Truyện tuy hoàn cảnh bần cùng nhưng cần mẫn đọc sách, do đó tinh thần cùng khí chất không giống người thường, bụng chứa sách vở tất mặt mũi sáng sủa.
Trong thế giới vật chất này, nhiều người bị ám ảnh bởi vật chất và đánh mất chính mình. Một người không học hành thì dù xung quanh có bao nhiêu của cải vật chất cũng chỉ khiến người ta cảm thấy mình là người giàu sang phú quý.
Chỉ có đọc sách mới có thể thay đổi tính tình của một người và khiến người ta cảm thấy tự do trong cuộc sống.
Khi Tô Thức nhậm chức ở phủ Phượng Tường, có rất nhiều người nổi tiếng vây quanh ông. Tuy nhiên, Tô Thức chỉ đặc biệt chú ý đến Đổng Truyền, người không có địa vị nhưng lại rất có tri thức, bụng toàn thơ và sách.
Sau này, khi Tô Thức rời Phượng Tường, ông đã đặc biệt viết bài thơ “Hòa Đổng Truyện Lưu Biệt” để động viên anh tiếp tục học tập chăm chỉ. Đúng như dự đoán, Đổng Truyền đã làm theo lời dặn của Tô Thức và vượt qua các kỳ thi một cách dễ dàng.
Dù bạn có bao nhiêu tiền đi chăng nữa, bạn cũng không thể mua được sự bình yên nội tâm. Nhưng nếu trái tim của một người chứa đầy sách vở thì dù điều kiện vật chất có giản dị đến đâu thì người đó vẫn có thể sống một cuộc sống giàu sang.
6. Khi bạn bị ám ảnh bởi một suy nghĩ, Tô Thức sẽ dạy bạn buông bỏ
Trong bài thơ “Họa Tử do – Mãnh Trì hoài cựu” của Tô Thức có hai câu thơ: “Nhân sinh đáo xứ tri hà tự, Ứng tự phi hồng đạp tuyết nê”, nghĩa là: Đời người rồi sẽ đi về đâu nhỉ? Có phải tựa như một con chim hồng bay đạp trên tuyết rơi.
Vào mùa đông năm 1061 sau Công nguyên, khi Tô Thức đến thăm lại Mãnh Trì, ông phát hiện những dòng chữ mà ông và anh trai viết trên tường đã bị thời gian xóa đi, khiến ông không khỏi cảm thấy có chút buồn bã.
Ngay khi ông đang u sầu, một vài con chim hồng đột nhiên bay vào tầm nhìn của ông. Chúng để lại vài dấu chân trên tuyết và bay đi ngay lập tức. Ngay sau đó, dấu chân chúng để lại bị tuyết dày bao phủ, không để lại dấu vết.
Rồi ông nghĩ: “Tại sao cuộc đời lại không thể như thế này”? Chúng ta tìm kiếm cả đời nhưng cuối cùng có thể không giữ lại được gì. Vậy thì sao phải bận tâm bám víu vào những dấu vết đã qua đi.
Một bậc thầy đã từng nói: “Nỗi đau lớn nhất trong cuộc đời không phải là chúng ta đánh mất một thứ gì đó, mà là chúng ta dính mắc vào một số thứ nhất định và không thể buông bỏ”.
Khi bạn bị ám ảnh bởi một ý nghĩ, trái tim bạn như có hàng ngàn cân đá đè lên. Nếu không biết buông bỏ thì dù có mạnh mẽ đến đâu, một ngày nào đó bạn cũng sẽ bị những nỗi ám ảnh này đè bẹp. Tốt hơn hết bạn nên mở rộng tấm lòng, cho phép mọi chuyện xảy ra và chấp nhận mọi chuyện đã ra đi.
Khi bạn đủ rộng lượng, thì dù cuộc sống của bạn có gặp khó khăn đến đâu, một bông hoa vẫn có thể nở rộ rực rỡ dù trong nghịch cảnh.
7. Khi bạn chán nản, lo lắng và mất tự tin, Tô Thức sẽ soi đường cho bạn
Vào một ngày của năm 1082, Tô Thức trên đường gặp mưa, không mang theo dù che mưa. Với người bình thường thì chỉ có hai chữ là ‘thê thảm’, nước mưa đổ xuống trong rừng trúc phát ra âm thanh rất rõ ràng, không tránh khỏi chạnh lòng.
Tô Thức lạ thường thay, cứ như vậy mà viết ra bài thơ “Định phong ba”, còn ghi chú: “Ngày 7 tháng 3, ta ra chơi Sa Hồ, gặp mưa. Ai nấy đều bối rối. Ta cứ coi như không thấy gì. Sau đó trời tạnh, làm bài này”.
Trong đó có hai câu thơ rằng: “Trúc trượng mang hài khinh thắng mã, Thuỳ phạ! Nhất thoa yên vũ nhậm bình sinh”, nghĩa là: Gậy trúc giày rơm nhẹ hơn ngựa, ai sợ? Áo tơi mưa khói mặc bình sinh, từ sự tự chế giễu tiêu cực mà bộc phát thành thú vui, trong mưa cầm gậy đi giày rơm nhẹ nhàng thoải mái, còn tiện lợi hơn là cưỡi ngựa.
Trong số rất nhiều bài thơ của Tô Thức, nhiều người yêu thích bài thơ “Định Phong Ba” nhất. Bởi triết lý sâu sắc chứa đựng trong bài thơ này vẫn có thể mang lại cho con người sức mạnh hướng thượng ngay cả khi hàng ngàn năm đã trôi qua.
Khi viết bài thơ này, Tô Thức đã bị giáng xuống Hoàng Châu được ba năm. Cũng chính trong ba năm khó khăn này, ông đã hoàn thành sự chuyển hóa tinh thần cao cả của chính mình.
Trước đây tuy lạc quan nhưng ông lại không đủ cởi mở, khi gặp khó khăn thậm chí sẽ tìm đến cái chết và sự sống còn. Nhưng sau khi đến Hoàng Châu, ông đã dần dần nhìn rõ rằng ngay cả sau khi trải qua rất nhiều khó khăn, không ai trong số họ có thể đè bẹp được ông.
Dù hôm nay sẽ luôn có chút gió và mưa nhưng vẫn luôn có một cơn gió nhẹ và một vầng trăng sáng đi cùng bạn. Cuộc sống như vậy còn có điều gì phải sợ nữa? Từ đó trở đi, với tâm thái này, ông đã có thể vượt qua mưa gió một cách bình thường.
Trong Thái Căn Đàm có viết: “Mọi người đều vui trong lúc thuận lợi, nhưng người quân tử thì vui trong nghịch cảnh”.
Cuộc sống không thể tránh khỏi những thất vọng, thăng trầm, nhưng người thực sự trí huệ sẽ có thể giữ được tâm trí bình thường trong nghịch cảnh.
Hãy dùng sự cởi mở để vượt qua cơn bão và hãy dùng sự lạc quan để tồn tại
Khi hiểu được tầng trí tuệ này, bạn có thể bước đi chậm rãi và bình tĩnh cho dù giông bão trong cuộc đời có khắc nghiệt đến đâu.
Trong cuộc đời Tô Thức có ít ngày nắng và nhiều ngày mưa gió. Ông đã làm quan hơn bốn mươi năm, nhưng lại bị giáng chức ba mươi ba năm. Trong hoàn cảnh như vậy, ông vẫn có thể mở đường vượt núi và xây cầu bắc qua sông. Hãy sử dụng trí tuệ cuộc sống của chính bạn để sống cuộc sống theo một cách khác.
Lâm Ngọc Đường từng nói: “Sức hấp dẫn lớn nhất của Tô Thức không phải là để trái tim mình bị môi trường nuốt chửng mà là vượt qua môi trường và soi sáng con đường sống bằng ánh sáng nội tâm của chính mình”.
Thùy Dung biên dịch
Nguồn: aboluowang (Tống Vân)
Vạn Điều Hay