Xét về nghiệp quả nhân duyên giữa cha mẹ và con cái, Phật gia cho rằng: Con cái đến với cha mẹ ở kiếp này là có 4 loại, một là đến để báo ơn, hai là đến để đòi nợ, ba là đến để trả nợ, bốn là đến để báo oán.
Nếu không có duyên nợ thì không có gặp gỡ. Tất cả người ta đã gặp đều không hề ngẫu nhiên, vì vậy mong rằng trong kiếp nhân sinh chúng ta nếu có thể hãy sống với một trái tim chân thành và thiện lương, bởi mọi đau khổ trên đời đều sinh ra từ tự tư ích kỷ dẫn đến những oán hận theo đó mà tích tụ qua từng đời từng kiếp. Vì thế người xưa mới giảng rằng con người sinh ra đã là khổ nhưng trong Phật gia cũng lại giảng rằng thân nhân nan đắc, thân người khó được vì chỉ khi có được thân người, con người mới có thể tu luyện mới có cơ hội thoát khổ.
Câu chuyện luân hồi: Lấy trộm tiền chùa, thư sinh nghèo biến thành lừa trả nợ
Vào thời nhà Thanh, trong một thôn làng nhỏ ở tỉnh Sơn Tây có gia đình họ Cốc. Cậu con trai của Cốc gia năm ấy đã lên 6 tuổi rồi mà vẫn chưa hề biết nói, mọi người trong thôn ai cũng gọi cậu bé là Tiểu Câm.
Một ngày, khi Tiểu Câm đang chơi ngoài đường thì nhìn thấy một cậu thiếu niên cầm trên tay mấy quyển sách, dường như cậu ta vừa mới đi học về.
Tiểu Câm tò mò chạy tới ngắm nghía mấy cuốn sách của cậu thiếu niên kia, rồi ngẩng lên nói: “Anh đã lớn thế này rồi mà vẫn còn đọc sách tiểu học à?”. Cậu thiếu niên kinh ngạc hoảng hốt ôm sách chạy vụt đi, về đến đâu cậu ta cũng nói: “Tiểu Câm nhà Cốc gia biết nói chuyện rồi, lại còn biết đọc nữa!”.
Câu chuyện ly kỳ này nhanh chóng lan truyền khắp làng trên xóm dưới, không lâu sau truyền đến tai Cốc phụ. Ông liền gọi con trai đến và hỏi cậu bé chi tiết ngọn ngành.
Tiểu Câm biết rằng không thể giữ kín bí mật thêm được nữa, nên đành lòng kể lại cho cha mẹ chuyện nhân quả của mình.
Kiếp thứ nhất: Trộm tiền tạo nghiệp báo
“Khi vừa mới sinh ra con đã nhớ được những chuyện từ tiền kiếp. Trong một kiếp rất lâu về trước, con là một cậu học trò nghèo khó, vì không đủ cơm ăn áo mặc nên chỉ có thể sống nương tựa trong chùa, mượn nghề dạy học để sống sót qua ngày. Một buổi tối nọ, con vô tình nhìn thấy tăng nhân trong chùa lén lút giấu tiền hóa duyên vào bát hương. Con nhất thời nổi lòng tham, nên đợi đến khi xung quanh bốn phía không có bóng người, con đã lấy trộm số tiền đó rồi bỏ đi. Nhưng chỉ được vài ngày, số tiền trong túi chưa kịp tiêu hết thì con đã chết bất đắc kỳ tử rồi”.
Cốc phụ nghe con nói rành mạch đâu ra đấy mà giật mình ngỡ ngàng, thì ra Tiểu Câm không chỉ biết nói chuyện mà còn ghi nhớ được sự việc của tiền kiếp. Quả là chuyện ly kỳ, từ khi cha sinh mẹ đẻ ông chưa từng được chứng kiến điều gì kỳ lạ đến thế!
Kiếp thứ hai: Thác sinh thành lừa để trả nợ
Tiểu Câm vẫn bình tĩnh kể tiếp:
“Sau khi chết, con nhìn thấy một lão bà bà đến dắt con đi, con không biết bà là ai nhưng vẫn nguyện ý đi cùng bà. Chưa được bao lâu, con nhìn thấy phía bên dưới đường đi có đám cháy lớn. Trong tâm tự nhủ rằng mình phải cẩn thận đừng để ngã xuống đó, thì không ngờ lão bà bà giơ tay đẩy con vào đám cháy, con liền rơi xuống dưới.
Không biết là bao lâu sau, khi con mở mắt ra thì thấy mình đang nằm trong chuồng lừa. Nhìn lại bản thân, trời ơi, con đã biến thành một con lừa vừa mới sinh. Con nhìn xung quanh, nhận ra khung cảnh ở nơi đây chính là ngôi chùa mà kiếp trước con từng ở. Đến lúc này con mới hiểu ra rằng, là do mình trộm tiền bạc nên mới phải đầu thai làm lừa để trả nợ cho chùa.
Đến khi lớn lên một chút, con bắt đầu làm việc cho nhà chùa, mỗi ngày đều vô cùng cực khổ, vô cùng mệt nhọc. Có vài lần khổ tới mức không vượt qua được, con chỉ muốn sớm kết thúc cuộc sống kiếp này.
Nhưng con lại nghĩ: Đó chẳng phải là ác báo mà mình tạo ra hay sao? Nghiệp đời trước chưa trả xong mà đã tự sát, vậy thì thể nào đời sau vẫn tiếp tục phải trả nợ, đến lúc đó chẳng phải rất cực khổ hay sao? Do vậy con không còn giữ ý định tự sát nữa, mà đành cắn răng chịu khổ qua ngày, nỗ lực làm việc cho chùa, hy vọng sớm hoàn trả hết nợ nghiệp. Con chịu khổ làm việc được 8 năm, cuối cùng đuối sức mà chết”.
Chỉ vì một phút hồ đồ trộm lấy tiền vàng hương, tiền chưa được dùng hết mà đã phải chịu phạt làm kiếp con lừa, nếm trải đủ mọi cái khổ luân hồi… Nghĩ đến đây Tiểu Câm hối hận mà rơi nước mắt. Cốc phụ cũng nghẹn ngào không nói nên lời.
Chỉ vì một phút hồ đồ trộm lấy tiền vàng hương, tiền chưa được dùng hết mà Tiểu Câm đã phải chịu phạt làm kiếp con lừa.
Kiếp thứ ba: Chuyển sinh thành ‘yêu quái’
Rồi Tiểu Câm lại kể tiếp:
“Vừa thoát kiếp con lừa, con lại gặp lão bà bà lần trước. Lần này bà đưa con đến bên một bờ sông lớn, rồi bà đẩy con xuống sông. Con cảm thấy người lâng lâng thanh thoát, mở mắt ra con nhận thấy mình đã biến thành một cậu bé sơ sinh. Con sung sướng không sao tả xiết, không kìm lòng được bèn nói: ‘Cuối cùng mình cũng được làm người rồi!’.
Không nói thì không sao, chứ mở miệng nói là tai họa ập ngay xuống! Bởi lúc ấy con vừa mới sinh ra, người trong nhà ai ai cũng vây quanh ngắm nhìn con. Thấy con vừa lọt lòng mà đã biết nói chuyện nên tất cả mọi người đều sợ hãi, cho rằng con là yêu quái biến thành. Cuối cùng con bị làm cho tắc thở mà chết.
Kiếp thứ tư: Nỗi sợ từ tiền kiếp, chấp nhận làm Tiểu Câm
Câu bé Tiểu Câm nói với cha:
“Lần này được làm con trai của Cốc gia, con thấy mình vô cùng may mắn. Nhưng kiếp sống trước vẫn mãi là bài học đau thương, do vậy con quyết định sẽ ngậm miệng không nói, chấp nhận để dân làng gọi mình là Tiểu Câm”.
Cốc Phụ nghe con trai kể lại từng kiếp chuyển sinh, trong lòng ông vô cùng thương xót. Ông thầm nghĩ: “Dù sao thằng bé đã biết lỗi của mình, nó cũng từng phải phó xuất rất nhiều để hoàn trả nợ nghiệp, mãi đến giờ mới được đầu thai làm người. Các cụ ngày xưa vẫn nói: ‘Nhân thân nan đắc’ (khó được thân người), thật là chí lý thay”!
Kể từ đó, cha mẹ của Tiểu Câm lại càng thương con hơn trước. Họ mời thầy đến dạy học cho cậu bé, khuyến khích con hãy chăm ngoan học tập, đừng để phụ lòng mẹ cha. Chỉ vài năm sau cậu bé đã thi đỗ, sau lại được bổ làm quan, cho đến cuối đời được thăng lên làm chức Giám Tư.
Câu chuyện luân hồi: Con cái sinh ra là do duyên nợ
Trước đây ở vùng Giang Hữu có một vị thương nhân họ Chúc, tên là Chúc Tam Tư. Một ngày, anh ta đến ngôi chùa cổ dạo chơi thì gặp được hai vị lão hòa thượng ở trong chùa.
Chúc Tam Tư ngồi đàm luận với hai vị hòa thượng được một lúc, thì một vị lão hòa thượng nói: “Ta chờ thí chủ đã rất lâu rồi. Trước đây, ta nợ thí chủ ba mươi đồng, nay phải hoàn trả lại cho thí chủ.”
Chúc Tam Tư sững người, đang lúc không biết nên tin hay không tin thì vị hòa thượng kia lại nói: “Ta cũng đã chờ đợi thí chủ từ lâu. Trước đây, thí chủ có nợ ta ba trăm đồng, cũng nên hoàn trả lại cho ta!”
Chúc Tam Tư lúc trước chưa từng gặp qua hai vị lão hòa thượng này nên nói: “Hai vị hòa thượng, các ngài nhầm rồi! Tôi thực sự chưa từng đến chùa này và cũng chưa từng gặp hai vị!” Nói xong, anh ta vội ra về và coi như không có chuyện gì xảy ra cả.
Khoảng một năm sau, vợ chồng Chúc Tam Tư sinh hạ được hai cậu con trai. Bởi vì trước ngày vợ sinh con, anh ta từng nằm mộng thấy có hai vị hòa thượng đi vào nhà mình nên đặt tên cho hai đứa bé là Tăng Bảo và Tăng Hựu. Tăng có nghĩa là chỉ nhà sư, tăng nhân, còn “Bảo” và “Hựu” là bảo vệ, phù hộ. Chúc Tam Tư đặt tên con như vậy với mong muốn là sau này hai đứa trẻ được che chở, bảo vệ.
Thấm thoát cũng hơn 10 năm trôi qua, hai đứa trẻ đều đã trở thành hai chàng trai khôi ngô tuấn tú, nhưng lại có tính cách trái ngược nhau. Tăng Bảo vô cùng vất vả, chịu khó, kiếm được bao nhiêu tiền, cậu ta đều đưa hết cho cha mẹ. Trong khi đó cậu em là Tăng Hựu lại lười biếng vô cùng, chỉ ăn uống, chơi bời, cuối cùng đã đem số tiền mà Tăng Bảo kiếm được tiêu hết sạch không còn đồng nào.
Tăng Bảo vô cùng tức giận và khó chịu, một thời gian sau thì bị mắc bệnh hiểm nghèo. Khi Tăng Bảo hấp hối, vợ chồng Chúc Tam Tư vô cùng đau khổ, ôm con khóc suốt không thôi.
Sau khi Tăng Bảo mất, vợ chồng Chúc Tam Tư như không còn thiết sống, vì đứa con ngoan ngoãn chịu khó lại ra đi khi còn rất trẻ. Mấy hôm sau, Chúc Tam Tư nằm mộng thấy Tăng Bảo hiện về. Trong giấc mộng, cậu nói: “Cha mẹ đừng quá đau buồn! Kiếp trước cha là Lâm Đạt Sinh, vô cùng giàu có. Con đã từng vay của cha ba mươi đồng, chưa trả được thì đã chết. Thật may mắn là con không có suy nghĩ lừa gạt cha, nên đã không bị đầu thai làm súc sinh. Kiếp này con đến làm con cha, chăm chỉ chịu khó làm việc kiếm tiền trả cho cha gần 20 năm qua. Hiện tại, nợ đã hoàn trả xong rồi, nên con phải đi!” Nói xong, Tăng Bảo bước ra ngoài cửa và nhanh chóng biến mất.
Hai vợ chồng Chúc Tam Tư suy nghĩ lại những gì đã xảy ra từ khi Tăng Bảo ra đời thì cảm thấy rất hợp lý. Vì thế mà trong lòng họ cũng vơi bớt nỗi thống khổ mất con. Nhưng chẳng được bao lâu thì bất hạnh lại ập xuống gia đình họ, người con thứ hai là Tăng Hựu cũng bị bệnh nặng mà qua đời.
Hai vợ chồng Chúc Tam Tự liền đến ngôi chùa cổ trước đó để hỏi vị sư trụ trì xem, gia đình họ sao lại gặp nhiều tai ương như vậy. Sư trụ trì nói rằng: “Người con thứ hai của thí chủ đến là để đòi nợ kiếp trước mà thí chủ chưa trả hết. Vì thế mà kiếp này cậu ta đến với gia đình thí chủ không làm gì cả lại còn hoang phí tiêu hết tiền của gia đình. Bây giờ thí chủ đã trả hết rồi, hai người không còn nợ gì nhau, nên cậu ấy phải rời đi!”
Vợ chồng Chúc Tam Tư nghe xong mà không đành lòng, liền khóc nức nở than rằng: “Hai anh em nó đều rời bỏ vợ chồng tôi mà đi, để lại hai vợ chồng già chúng tôi biết sống làm sao?”
Vị sư trụ trì trầm tĩnh nói: “Hai đứa nhỏ, một là đến để đòi nợ, một là đến để trả nợ, nợ hoàn trả xong thì chúng rời đi, đó là duyên nợ từ kiếp trước. Thí chủ nếu muốn sống lâu và có con để kế thừa gia nghiệp thì phải làm nhiều việc thiện, tích đức.”
Từ đó, hai vợ chồng Chúc Tam Tư luôn cố gắng hành thiện, tích đức. Quả nhiên mấy năm sau, hai vợ chồng họ lại sinh được hai người con trai vừa chăm chỉ, vừa hiếu thảo, tận tâm phụng dưỡng đến tận lúc cha mẹ qua đời.
Nhan Chi Thôi, nhà tư tưởng, nhà giáo dục nổi tiếng thời kỳ Nam Bắc triều từng nói rằng: “Thân thể của con người tuy rằng đã chết nhưng linh hồn thì vẫn tồn tại mãi. Con người khi còn sống trên đời thường cho rằng chết là hết, không còn liên quan gì đến đời này nữa. Nhưng kỳ thực, con người sau khi chết thì linh hồn có quan hệ mật thiết với đời trước, tựa như sáng sớm và buổi tối vậy!”
Ở đời những chuyện như linh hồn người chết xuất hiện trong giấc mộng của người sống, hay người sống cầu xin ban phúc và được linh nghiệm, kỳ thực cũng không phải là chuyện hiếm. Con người phải trải qua lục đạo luân hồi, đời này là người, đời sau có thể là cỏ cây hoa lá… tất cả là tùy vào duyên nợ mà gặp lại nhau. Điều này có thể một số người không tin Thần linh sẽ cho là không đúng. Nhưng kỳ thực, đạo lý sinh tử luân hồi là giống với quan hệ nhân quả mà Phật gia giảng đến.
Con người chết đi là phải trải qua lục đạo luân hồi, người đời này nghèo hèn thống khổ là bởi vì kiếp trước đã không hành thiện tích đức, khuyết thiếu bố thí cho người khác. Vậy thì chúng ta đang sống trong đời này, sao còn không cố gắng để xây dựng “một mảnh đất an nhàn yên vui” cho đời sau đây?
Tuệ An (t/h)- nguồn:dkn.tv, TCT khám phá
Xem thêm
Vạn Điều Hay