Theo một nghiên cứu, opioid có thể gây hại chỉ sau một đợt điều trị ngắn. (Steve Heap/Shutterstock)
Các nhà nghiên cứu Úc đã khuyên những người bị đau cổ và lưng cấp tính tránh sử dụng opioid, sau khi phát hiện ra những loại thuốc thường được kê đơn này không hiệu quả hơn giả dược trong việc kiểm soát cơn đau cấp tính.
Theo một bài báo đăng trên The Lancet, các nhà nghiên cứu từ Đại học Sydney đã tiến hành một thử nghiệm để điều tra tính an toàn và hiệu quả của việc sử dụng một đợt ngắn opioid, trong việc kiểm soát chứng đau thắt lưng hoặc cổ không đặc hiệu.
Thử nghiệm “Giảm đau bằng opioid cho đau thắt lưng cấp tính và đau cổ” (OPAL) bao gồm 347 người lớn tham gia. Những người này cho biết họ bị đau thắt lưng, đau cổ hoặc cả hai trong 12 tuần hoặc ít hơn, với mức độ đau ít nhất là vừa phải.
Những người tham gia được chia thành hai nhóm:
- Một nhóm opioid nhận 20 miligam oxycodone mỗi ngày.
- Một nhóm đối chứng nhận giả dược giống hệt nhau.
Kết quả chính được đo là mức độ nghiêm trọng của cơn đau sau 6 tuần sử dụng thang đo Kiểm soát cơn đau ngắn 10 điểm. Đây là một công cụ được sử dụng rộng rãi để đánh giá mức độ nghiêm trọng của cơn đau và tác động của nó đối với hoạt động chức năng.
Ngoài ra, cả hai nhóm đều nhận được các hướng dẫn chăm sóc giống nhau, chẳng hạn như đảm bảo tiên lượng tích cực, duy trì hoạt động và tránh nghỉ ngơi tại giường. Những người tham gia được theo dõi trong 52 tuần.
Theo các nhà nghiên cứu, đây là “thử nghiệm đa trung tâm, đối chiếu giả dược, phương pháp mù” đầu tiên về một loại thuốc opioid được sử dụng để đánh giá hiệu quả điều trị chứng đau thắt lưng không đặc hiệu.
Kết quả nghiên cứu
- Sau 6 tuần, những người trong nhóm dùng opioid không giảm đau tốt hơn những người trong nhóm dùng giả dược.
- Nhóm dùng giả dược có chất lượng cuộc sống và kết quả giảm đau tốt hơn khi theo dõi lâu dài.
- Những người tham gia sử dụng opioid có nguy cơ lạm dụng opioid cao hơn ở tuần 52 so với những người trong nhóm dùng giả dược.
Các phản ứng bất lợi được báo cáo bởi nhóm dùng opioid và giả dược bao gồm: buồn nôn, táo bón và chóng mặt lần lượt là 35% và 31%.
Trưởng nhóm nghiên cứu, Giáo sư Christine Lin từ Trường Y tế Công cộng Sydney tuyên bố trong một thông cáo báo chí rằng, nghiên cứu cho thấy không có lợi ích gì khi kê đơn thuốc opioid trong việc kiểm soát chứng đau lưng hoặc cổ cấp tính.
Bà nói: “Trên thực tế, nó có thể gây hại về lâu dài ngay cả khi chỉ điều trị trong thời gian ngắn”.
“Không nên khuyên dùng opioid khi bị đau lưng và cổ cấp tính. Ngay cả khi các phương pháp điều trị bằng thuốc khác không thể được kê đơn hoặc không có hiệu quả đối với bệnh nhân”, bà Lin nói.
Các nhà nghiên cứu kết luận rằng, phát hiện này đòi hỏi phải thay đổi việc sử dụng thường xuyên opioid cho những chứng đau này.
Sự gia tăng đơn thuốc opioid
“Kể từ những năm 1990, khi lượng thuốc opioid được kê đơn cho bệnh nhân bắt đầu tăng lên, số ca quá liều và tử vong do thuốc opioid kê đơn cũng tăng lên. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), ngay cả khi lượng opioid được kê đơn và bán để giảm đau tăng lên, thì mức độ đau mà người Mỹ báo cáo vẫn không thay đổi tương ứng”.
Vào năm 2021, dữ liệu của CDC cho thấy 45 người tử vong mỗi ngày do dùng thuốc opioid theo toa quá liều, tổng cộng gần 17.000 ca tử vong.
Việc kê đơn quá mức của các bác sĩ lâm sàng được phát hiện là nguyên nhân chính gây ra tình trạng quá liều opioid theo toa, Tuy nhiên, Richard Lawhern, từ Hội đồng Khoa học và Y tế Hoa Kỳ lập luận rằng không phải như vậy.
Dù vậy, ông này thừa nhận nó là kết quả của sự gia tăng một số ít bác sĩ và “nhà máy thuốc” do dược sĩ điều hành, phục vụ những khách hàng giả vờ đau đớn để mua thuốc phiện rồi bán lại trên đường phố.
Tuy nhiên, Hiệp hội Nghiên cứu Cơn đau Quốc tế (IASP), một tổ chức toàn cầu thúc đẩy nghiên cứu, điều trị và giáo dục về cơn đau, lại ủng hộ việc sử dụng và cung cấp opioid ở mọi lứa tuổi để giảm cơn đau dữ dội trong các cơn đau ngắn ngủi, và vào cuối cuộc đời.
IASP tuyên bố: “Mặc dù opioid có thể gây nghiện cao nhưng chứng nghiện opioid hiếm khi xuất hiện khi sử dụng opioid để điều trị cơn đau ngắn hạn, ngoại trừ một số ít người rất nhạy cảm”.
Tổ chức này nói thêm rằng trong một số trường hợp, không có biện pháp thay thế nào cho thuốc opioid để đạt được hiệu quả giảm đau thỏa đáng. Nhưng tổ chức này khuyến cáo nên thận trọng khi kê đơn thuốc opioid để điều trị chứng đau mãn tính.
Hạn chế thuốc opioid theo toa
Tiến sĩ Akhil Chhatre, giám đốc phục hồi cột sống tại Johns Hopkins Medicine, cho biết ông đã loại bỏ hoàn toàn thuốc opioid theo toa để điều trị chứng đau bán cấp và mãn tính hai năm trước.
“Loại thuốc lý tưởng được kê đơn tùy thuộc vào tình trạng hoặc nguyên nhân gây đau cổ hoặc đau lưng. Ví dụ: nếu có nguyên nhân gây viêm, chúng tôi sẽ cung cấp steroid hoặc thuốc chống viêm không chứa steroid. Nếu có hiện tượng co thắt, chúng tôi sẽ xem xét sử dụng thuốc giãn cơ”, Tiến sĩ Chhatre nói với The Epoch Times qua email.
Tiến sĩ Chhatre nói thêm rằng, opioid thường được chỉ định cho những cơn đau nghiêm trọng khó chữa, chẳng hạn như đau liên quan đến ung thư hoặc đau ngay sau phẫu thuật.
Ở Úc, dường như có sự đồng thuận về nghiên cứu OPAL. Ủy ban An toàn và Chất lượng trong Chăm sóc Sức khỏe (ACSQHC) của Úc cho biết thuốc giảm đau opioid có vai trò rất hạn chế trong điều trị chứng đau lưng cấp tính.
Người phát ngôn của ACSQHC nói với The Epoch Times: “Nếu opioid được sử dụng để điều trị cho những người bị đau cấp tính nghiêm trọng, thì việc sử dụng chúng nên được giới hạn trong thời gian ngắn nhất có thể, chẳng hạn như vài ngày và chỉ khi các lựa chọn khác không hiệu quả”.
“Điều quan trọng là chúng tôi phải xem xét bệnh nhân để kiểm tra xem liệu opioid có ảnh hưởng gì đến cơn đau của họ hay không và hỗ trợ bệnh nhân ngừng sử dụng thuốc giảm đau opioid khi họ hồi phục và cơn đau giảm đi.”
Opioids hóa học làm giảm cơ chế đau tự nhiên
Trước đây, người ta tin rằng các opioid hóa học tương tác với các thụ thể opioid của cơ thể giống như các opioid nội sinh được tạo ra tự nhiên, là các protein được sản xuất trong cơ thể.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, opioid hóa học kích thích hoạt động của các cấu trúc tế bào sâu hơn nhanh hơn so với opioid nội sinh, điều này có thể giúp giải thích các tác dụng phụ không mong muốn của chúng.
Ngoài ra, opioid hóa học hoặc tổng hợp “tấn công” các thụ thể opioid nội sinh mà lẽ ra sẽ được kích thích thông qua hệ thống giảm đau tự nhiên của cơ thể.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, opioid hóa học làm giảm mẫn cảm với các thụ thể liên quan đến enkephalin, dynorphin và endorphin của opioid nội sinh, được coi là “thuốc giảm đau peptide mạnh”.
Enkephalin và dynorphin hoạt động ở nhiều bộ phận khác nhau của hệ thần kinh bằng cách giảm cảm giác đau, trong khi endorphin kích thích cảm giác hưng phấn.
Hơn nữa, nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc sử dụng opioid lâu dài làm thay đổi đáng kể hệ thống opioid nội sinh. Hệ thống này đóng vai trò quan trọng trong việc nhạy cảm và nghiện thuốc.
Một phương pháp tiếp cận tích hợp để kiểm soát cơn đau
Các phương pháp quản lý cơn đau hiện nay đối với chứng đau lưng và cổ cấp tính hướng tới một phương pháp tiếp cận đa ngành không phụ thuộc vào các phương pháp dược lý.
Đối với những người bị cơn đau bùng phát cấp tính, Tiến sĩ Chhatre khuyên bạn nên tránh hoạt động gây ra vấn đề này, điều chỉnh sinh hoạt và báo cho bác sĩ chăm sóc chính của bạn nếu cơn đau kéo dài hơn 2 đến 3 ngày.
Nên tránh nghỉ ngơi trên giường, duy trì hoạt động và sử dụng các thuốc giảm đau đơn giản như thuốc chống viêm hoặc túi chườm nóng khi bị đau lưng cấp tính.
ACSQHC cho biết: “Bằng chứng hiện tại cho thấy phương pháp tiếp cận tích cực sẽ hiệu quả hơn và ít rủi ro hơn cho bệnh nhân”.
“Điều quan trọng là phải nhận ra rằng, đối với nhiều người bị đau thắt lưng cấp tính, mục tiêu của thuốc giảm đau là giúp họ hoạt động thể chất chứ không phải để loại bỏ cơn đau”.
Hơn nữa, cơn đau lưng cấp tính thường kéo dài từ vài giờ đến 7 ngày trong phần lớn các trường hợp, bác sĩ Chhatre cho biết.
Đồng thời, một tỷ lệ nhỏ người dân (1%) đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe vì nguyên nhân nghiêm trọng gây ra chứng đau lưng cần được điều tra kịp thời và điều trị cụ thể, ACSQHC cho biết.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, những bệnh nhân lần đầu tiên tìm đến liệu pháp vật lý trị liệu hoặc chăm sóc chỉnh hình có kết quả phục hồi tốt hơn và thời gian chăm sóc cấp tính ngắn hơn cho chứng đau lưng dưới. Ngoài ra, những người được điều trị như vậy trong giai đoạn đầu đã giảm sự phụ thuộc vào việc sử dụng opioid.
Tăng cường Endorphin tự nhiên của chúng ta
Endorphin được mô tả là “thuốc giảm đau tự nhiên” của cơ thể. Nó được giải phóng bởi vùng dưới đồi và tuyến yên để phản ứng với cơn đau hoặc căng thẳng.
Endorphin, cùng với dopamine, serotonin và oxytocin, được mệnh danh là “hormone tạo cảm giác dễ chịu” do chúng tạo ra cảm giác hưng phấn khi đáp lại các hoạt động mô phỏng cảm giác hạnh phúc, chẳng hạn như tập thể dục, thiền định, nghe nhạc và cười.
Mặc dù cảm giác từ opioid nội sinh có thể ít rõ ràng hơn so với cảm giác từ opioid hóa học, nhưng chúng có lợi cho sức khỏe và không có nguy cơ gây nghiện.
Theo Henry Jom – The Epoch Times
Thiện Tâm biên dịch
- Hãy cùng cảm nhận những lợi ích từ thiền định thông qua tham gia lớp thiền định online tại đây.
NTD Việt Nam